Nếu xảy ra, một cuộc chiến tranh giữa Campuchia và Thái Lan, hai quốc gia có vị trí địa chiến lược quan trọng ở tiểu vùng sông Mekong, sẽ gây ra những tác động sâu rộng không chỉ trong khu vực Đông Nam Á mà còn ảnh hưởng đến cục diện an ninh, kinh tế và chính trị toàn cầu. Trước hết, ASEAN – vốn được xem là khu vực ổn định và đang phát triển năng động – sẽ phải đối mặt với một cú sốc lớn về uy tín và hiệu quả hoạt động. Nguyên tắc đồng thuận và phi can thiệp của ASEAN sẽ bị thách thức nghiêm trọng khi hai nước thành viên dùng vũ lực để giải quyết tranh chấp. Khả năng khối này làm trung gian hòa giải cũng sẽ bị đặt dấu hỏi nếu không có hành động kịp thời và mạnh mẽ.
Về phương diện thế giới, cuộc chiến sẽ kéo theo sự can thiệp hoặc tác động từ các cường quốc có lợi ích chiến lược tại Đông Nam Á. Trung Quốc, với ảnh hưởng sâu rộng tại Campuchia và quan hệ kinh tế – chính trị chặt chẽ, có thể được cho là đứng sau hậu thuẫn Phnom Penh. Trong khi đó, Thái Lan là đồng minh lâu năm của Mỹ và một phần trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mà Washington đang thúc đẩy. Sự đối đầu giữa hai quốc gia này có thể trở thành cái cớ để các cường quốc gia tăng hiện diện quân sự hoặc tạo ra các khối liên minh đối đầu nhau trong khu vực, làm hồi sinh một hình thức “chiến tranh ủy nhiệm” kiểu mới.
Ngoài ra, một cuộc chiến tranh giữa Campuchia và Thái Lan có thể đẩy hàng triệu người dân rơi vào khủng hoảng nhân đạo. Các dòng người tị nạn sẽ tràn sang các nước láng giềng như Lào, Việt Nam, Myanmar, gây ra áp lực lớn lên hệ thống y tế, an sinh và ổn định nội bộ của khu vực. Các tổ chức nhân đạo quốc tế như Liên Hợp Quốc, Hội Chữ thập đỏ và các tổ chức phi chính phủ sẽ buộc phải can thiệp với quy mô lớn. Tình trạng mất an ninh lương thực, dịch bệnh, và nguy cơ buôn người cũng sẽ gia tăng nghiêm trọng nếu chiến sự kéo dài.
Kinh tế toàn cầu cũng không tránh khỏi ảnh hưởng. Đông Nam Á là điểm trung chuyển quan trọng của chuỗi cung ứng toàn cầu. Căng thẳng tại khu vực biên giới Campuchia – Thái Lan có thể làm gián đoạn lưu thông hàng hóa, ảnh hưởng đến ngành công nghiệp bán dẫn, dệt may, chế tạo và cả du lịch – vốn là trụ cột kinh tế của cả hai quốc gia. Đồng thời, niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế vào môi trường ổn định của Đông Nam Á sẽ sụt giảm, có thể kéo theo làn sóng rút vốn, làm chậm lại đà phục hồi kinh tế hậu đại dịch của cả khu vực.
Cuối cùng, về mặt xã hội và tâm lý quốc tế, sự bùng nổ xung đột quân sự giữa hai quốc gia từng có nền văn hóa và lịch sử gắn bó sẽ làm dấy lên lo ngại rằng các tranh chấp lãnh thổ – dù nhỏ – nếu không được xử lý bằng biện pháp hòa bình, đều có thể leo thang thành chiến tranh toàn diện. Điều này ảnh hưởng đến cách thế giới nhìn nhận về hiệu quả của luật pháp quốc tế, vai trò của các tổ chức đa phương và sự cần thiết của ngoại giao phòng ngừa.
Trong bối cảnh toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, bất ổn địa chính trị và khủng hoảng di cư, một cuộc chiến ở Đông Nam Á sẽ là điểm nóng nguy hiểm, có thể châm ngòi cho các chuỗi xung đột mang tính khu vực hoặc thậm chí lan rộng hơn.
Theo Reds
In bài viết