"Đất nước sẽ được phụng sự tốt hơn nếu chúng ta để cho cả hai phát biểu với ít sự ngắt quãng hơn", Chris Wallace nói, hướng mắt về phía Tổng thống Donald Trump. "Tôi đang xin ông đấy, thưa ông".
"Và cả ông ấy nữa chứ?", tổng thống đáp trả, ý nói cựu Phó tổng thống Joe Biden.
"Thẳng thắn mà nói ông mới là người ngắt lời nhiều hơn", Wallace cười.
Đó là đoạn hội thoại điển hình cho cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên cuộc bầu cử Mỹ năm 2020.
Hoặc sự kiện cũng có thể được gói gọn trong câu nói mà Wolf Blitzer, nhà báo kỳ cựu của CNN, thốt lên ngay sau khi đài Mỹ kết thúc phát sóng: "Đây rõ ràng là cuộc tranh luận hỗn loạn nhất lịch sử".
"Chiếm diễn đàn"
Trong hơn 2/3 thời gian tranh luận giữa Tổng thống Donald Trump và cựu phó tổng thống Joe Biden, nhà lãnh đạo đương nhiệm của nước Mỹ liên tục ngắt lời đối thủ lẫn người điều phối Chris Wallace - nhà báo của Fox News, đài vốn có lập trường ủng hộ đảng Cộng hòa.
"Ông không thông minh chút nào cả, Joe. 47 năm qua ông không làm được gì hết", Tổng thống Trump ngắt lời ông Biden khi ứng viên Dân chủ đang trình bày về chính sách bảo hiểm y tế.
Giới quan sát cho rằng ông Trump cố ý dùng chiến thuật này để bẻ gãy những đòn tấn công bằng dữ liệu thuyết phục từ đối thủ. Các chính sách của Trump không thể bị chỉ trích trước truyền hình Mỹ nếu ông "chiếm diễn dàn" và không để cho người khác nói.
Ứng viên đảng Dân chủ nhiều lần tỏ thái độ ngao ngán ra mặt trước cách tranh luận hỗn loạn từ đối thủ. Ông đã có lúc gọi ông Trump là "gã hề", buột miệng bảo ông Trump "im miệng". Người điều phối có lúc gần như cãi tay đôi với tổng thống để yêu cầu ông tôn trọng thời gian phát biểu theo quy định.
"Ông có muốn đổi chỗ với tôi không? Tôi sẵn lòng", Wallace nói với Tổng thống Trump.
Đại dịch Covid-19 là tâm điểm
Vấn đề lớn nhất được nhắc lại liên tục trong cuộc tranh luận, dù chủ đề được thay đổi 6 lần, vẫn là đại dịch Covid-19 và chiến lược ứng phó yếu kém của chính phủ Donald Trump.
Ngày cuộc tranh luận tổng thống diễn ra, Mỹ đã có hơn 7,1 triệu ca nhiễm Covid-19 với hơn 205.000 người thiệt mạng vì virus corona, theo thống kê của Đại học Johns Hopkins.
Khi bị đối thủ xoáy vào vấn đề này, ông Trump tìm cách phản pháo bằng một loạt biện minh và cáo buộc ngược lại ông Biden. Tổng thống Mỹ viện dẫn nỗ lực chống dịch H1N1 (cúm lợn) năm 2009, đầu nhiệm kỳ Tổng thống Barack Obama, để hạ uy tín của ông Biden.
Ông Trump cho rằng nếu ông Biden là tổng thống và phải đối diện với đại dịch Covid-19 thì nước Mỹ đã có hàng triệu người chết. Kinh tế Mỹ sẽ còn thảm họa hơn nữa vì phe Dân chủ muốn "đóng cửa cả nước", không sản xuất kịp khẩu trang và thiết bị y tế.
Tổng thống Trump cũng tiếp tục bảo vệ quyết định bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao ngay giai đoạn bầu cử đang diễn ra. Ông nói các cuộc bầu cử luôn mang theo hệ quả, rằng ông đã chiến thắng trong năm 2016 và đương nhiên có quyền đề xuất thẩm phán lấp ghế mà bà Ruth Bader Ginsburg để lại sau khi qua đời.
Người thắng thế các cuộc thăm dò đối mặt đương kim lãnh đạo Mỹ
Cuộc tranh luận tối 29/9 (sáng 30/9 giờ Việt Nam) là dịp hiếm hoi mà hai ứng viên đứng cạnh nhau và cùng đưa ra lập luận của mình về tương lai của nước Mỹ, vốn đang trải qua cùng lúc nhiều cuộc khủng hoảng: biểu tình rộng khắp phản đối phân biệt chủng tộc, đại dịch làm chết hơn 200.000 người, hàng triệu việc làm bị mất do phong tỏa.
Giãn cách xã hội đã khiến mùa tranh cử không còn những buổi vận động huyên náo, và cử tri ít cơ hội thấy tận mắt ứng viên của mình. Vì vậy, ít nhất về mặt hình ảnh, cuộc tranh luận càng trở nên quan trọng hơn.
Nhưng trong thời buổi chia rẽ gay gắt, số cử tri còn do dự là khá nhỏ so với những năm trước. Đa phần đã quyết định bầu cho ai. Điều này dẫn đến hoài nghi liệu cuộc tranh luận có tác động đáng kể tới bầu cử hay không, theo AP.
Cựu phó tổng thống Joe Biden bước vào cuộc tranh luận ở thế dẫn trước trong các thăm dò. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng ông không thể hiện tốt trên sân khấu, nhất là khi bị ông Trump đả kích dồn dập với nhiều cáo buộc không có bằng chứng.
Với ông Trump, vốn chỉ còn 35 ngày để lật ngược thế cờ, rõ ràng đây là cơ hội tốt nhất để chuyển hướng cuộc đua năm nay. Ông muốn biến cuộc bầu cử không còn là một cuộc trưng cầu xem người Mỹ có tán thành cách ông xử lý dịch bệnh hay không, mà trở thành lựa chọn giữa hai ứng viên - giữa ông và đối thủ Joe Biden mà ông thường phê phán là nghiêng hẳn về cánh tả.
Ông Biden tiết lộ tiền thuế thu nhập sát giờ tranh luận
Cựu Phó tổng thống Joe Biden và phu nhân Jill Biden đã đóng hơn 299.000 USD tiền thuế thu nhập liên bang cho năm 2019.
Ứng viên đảng Dân chủ tự tin công bố hồ sơ khai thuế của mình trong 4 năm qua, chỉ vài giờ trước cuộc tranh luận của ông với Tổng thống Donald Trump, người đang đối mặt với làn sóng chỉ trích sau bài điều tra bom tấn của New York Times.
Vợ chồng ông Joe Biden đã đóng 299.346 USD thuế thu nhập liên bang năm 2019, theo các bản kê khai nộp cho Sở Thuế vụ (IRS) do chiến dịch tranh cử của ông Biden công bố.
Số tiền này hoàn toàn trái ngược với khoản đóng góp 750 USD thuế thu nhập liên bang năm 2016 của Tổng thống Trump, người luôn tự hào về thành công với tư cách là doanh nhân tỷ phú, theo điều tra bom tấn của New York Times.
Nhà Biden cũng đóng hàng triệu USD tiền thuế trong các năm 2017, 2018 khi ông và vợ lần lượt kiếm được 4,5 triệu USD và 11 triệu USD.
Chiến dịch tranh cử cũng công bố hồ sơ khai thuế năm 2019 của vợ chồng bà Kamala Harris, người đồng hành cùng ông Biden trong cuộc đua tổng thống. Cụ thể, cặp đôi này đã đóng 1,18 triệu USD cho hơn 3,2 triệu USD thu nhập trong năm 2019.
Có lay chuyển được cử tri?
Hơn 80 triệu người Mỹ sẽ xem buổi tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên tổng thống, nhưng rất ít người trong số họ sẽ quyết định lá phiếu của mình bằng cuộc tranh luận này.
“Tôi sẽ đánh ông ta như đánh trống. Tôi muốn tranh luận với ông ta lắm đây” - Cựu Phó tổng thống Mỹ Joe Biden.
“Chẳng khác gì các đấu sĩ La Mã cả” - Tổng thống Donald Trump.
Trong những bình luận mà họ từng có việc tranh luận, cả hai ứng viên đều tỏ ra tự tin. Họ đều tỏ ra mình sẽ bước vào các buổi tranh luận giữa ứng viên tổng thống như một cuộc "so găng" sống còn, quyết định thành bại trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Tuy nhiên, trái ngược với tính chất trình diễn rất rõ của một buổi tranh luận truyền hình, ảnh hưởng của sự kiện này lại không quá lớn, ít ra nó không thể tác động đến phần lớn người xem đài.
Tổng thống sẽ chọn "phiên bản Donald Trump" nào?
Trong buổi tranh luận trên NBC, Lanhee Chen, nhà cố vấn cho chiến dịch tranh cử năm 2012 của Mitt Romney, nói rằng dù tổng thống đứng trước nhiều bất lợi - như cuộc khủng hoảng do Covid-19 gây ra - ông hoàn toàn có thể nói về những thành tựu của mình: đem một số nhà máy trở về Mỹ, chính sách thuế, nền kinh tế, những điều ông đã làm với Trung Quốc, những lời hứa ông đã thực hiện được. Dù vậy, chúng ta không bao giờ biết tổng thống sẽ chọn "phiên bản Donald Trump" nào.
"Donald Trump hoàn toàn có thể lên sân khấu và nói mọi điều ông ấy nghĩ ra lúc đó trong đầu", ông Chen nói.
Một chiến lược khác tổng thống có thể sử dụng là gây sức ép lên ông Joe Biden, về việc làm ăn của con trai ông, hoặc các chính sách thời ông Biden là phó tổng thống, "để xem Biden phản ứng ra sao và có thể lộ ra điểm yếu".
Những chủ đề tranh luận
Cuộc tranh luận sẽ có sáu phân đoạn dài 15 phút.
Buổi tranh luận sẽ diễn ra trong 90 phút và không có thời gian nghỉ quảng cáo. Sẽ không có tuyên bố mở đầu và câu hỏi đầu tiên sẽ do Tổng thống Donald Trump trả lời.
Người chủ trì cuộc tranh luận, biên tập viên Chris Wallace của Fox News, nói ông hy vọng có thể để cuộc tranh luận diễn ra tự nhiên.
Ông sẽ không xác thực những gì hai ứng viên nói vì đó là nhiệm vụ khổng lồ, tốn thời gian. Ông Wallace cũng cho biết ông sẽ cố gắng trở nên “vô hình nhất có thể”.
Wallace là người chọn sáu chủ đề tranh luận và những chủ đề này đã được Ủy ban về các cuộc tranh luận của tổng thống công bố vào tuần trước. Những chủ đề này là:
- Kinh nghiệm và thành tích của hai ứng viên.
- Tòa án tối cao.
- Covid-19.
- Nền kinh tế Mỹ.
- Vấn đề chủng tộc và bạo lực trong các thành phố.
- Tính toàn vẹn của cuộc bầu cử.
Ông Joe Biden chuẩn bị như thế nào?
Cựu phó tổng thống Mỹ đã "đóng cửa họp kín", không trả lời truyền thông vào ngày 24/9 tại đại bản doanh chiến dịch ở Wilmington, bang Delaware, để dự đoán những đòn tranh luận mà đối thủ sẽ tung ra. Ông thậm chí cho Bob Bauer, cố vấn cấp cao của mình và cựu luật sư Nhà Trắng, đóng thế ông Trump và tranh luận thử.
Buổi đối mặt tại Cleveland giữa hai ứng viên được đánh giá là cuộc tranh luận quan trọng nhất sự nghiệp chính trị của ông Biden. Cựu phó tổng thống Mỹ được kỳ vọng sẽ tận dụng cơ hội này và dập tắt những đòn công kích thiếu cơ sở suốt thời gian qua từ phe Cộng hòa và Tổng thống Trump, nhắm vào mức độ minh mẫn và tuổi tác của ông. Ảnh: Reuters.
Gia đình tổng thống đến xem buổi tranh luận đầu tiên
Ảnh: Reuters.
Ai đóng thế ông Biden giúp Tổng thống Trump tập tranh luận?
Tổng thống Trump ngày 27/9 tiết lộ ông đã có nhiều buổi luyện tập tranh luận với bạn bè, theo USA Today. Tại sự kiện ở Cleveland, tổng thống Mỹ sẽ là người đầu tiên nhận câu hỏi từ người điều phối Chris Wallace của Fox News.
Rudy Giuliani, cựu Thị trưởng New York và là luật sư riêng của ông Trump, cùng cựu thống đốc New Jersey Chris Christie đã kết hợp đóng vai ông Biden để chuẩn bị nội dung tranh luận cho ông Trump. Ảnh: Getty.
Ông Biden bật cười khi Tổng thống Trump trả lời câu hỏi đầu tiên
Trả lời câu hỏi đầu tiên về việc đẩy nhanh bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao, lấp vị trí mà cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg để lại, ông Trump nhận định ông là người chiến thắng cuộc bầu cử năm 2016 và việc bổ nhiệm thẩm phán mới là quyền đương nhiên của ông. Tổng thống Trump cho rằng phe Dân chủ nếu ở trong vị trí của ông cũng sẽ hành động y hệt.
"Thậm chí họ còn sẽ làm nhanh hơn nữa", ông nói.
Cựu phó tổng thống Joe Biden ngay sau đó bật cười. Ông tiếp tục cười mỉm chi cho đến khi ông Trump kết thúc 2 phút trả lời đầu tiên.
Khán phòng vắng vẻ hơn mọi năm
Ông Trump tranh cãi với điều phối viên ngay phần tranh luận đầu tiên
Ông Trump không để cho người điều phối tranh luận Chris Wallace đặt câu hỏi cho cựu phó tổng thống Joe Biden, muốn nói cho bằng được ý của mình về chính sách thuốc bảo hiểm.
Sau khi Wallace buộc Tổng thống Trump để cho ông đặt câu hỏi, ông Trump nói: "Tôi đang tranh luận với anh, không phải với Joe".
Tổng thống Trump liên tục cắt lời đối thủ
Tranh luận về chính sách bảo hiểm y tế, ông Joe Biden chỉ trích Tổng thống Trump không có bất kỳ kế hoạch nào và khiến hàng triệu người Mỹ mất quyền được chăm sóc y tế thông qua ObamaCare.
Tổng thống Trump liên tục chen ngang và nói: "Tôi đã sửa nó! Tôi đã sửa nó ở một mức độ nhất định".
"Chúng ta đã có tiếng 'im đi' đầu tiên"
"20 phút trôi qua và chúng ta đã có tiếng 'im đi đầu tiên", phóng viên Marc Caputo của Politico thốt lên.
Khi ông Trump cố ngắt lời ông Biden, ứng viên đảng Dân chủ đáp trả: "Này ông, ông có thể im đi không?".
Cựu phó tổng thống Biden cũng nói cuộc tranh luận giữa hai người không có chút hiệu suất nào và "không đúng chuẩn mực tổng thống" vì Tổng thống Trump liên tục cắt lời mỗi khi ông nói, không lắng nghe người điều phối.
"Cứ nói nhảm tiếp đi", ông Biden nói với đối thủ.
Trước đó, khi ông Biden nhìn thẳng vào camera và kêu gọi người Mỹ đi bầu, ông Trump liên tục nói xen vào, hỏi ông Biden: "Các người sẽ tràn vào tòa án đúng không?" - nhắc lại cáo buộc đảng Dân chủ sẽ đẩy hệ thống tòa án Mỹ với những nhân vật cánh tả.
Tổng thống Trump: Ông không thông minh gì cả, Joe
Cuộc tranh luận chuyển sang vấn đề Covid-19 sau một phân đoạn tranh luận không hiệu quả về Tòa án Tối cao đầy những lần cắt ngang lời nhau.
Ông Trump một lần nữa cố gắng đánh đồng đại dịch Covid-19 với đại dịch cúm lợn năm 2009. Tổng thống cáo buộc chính quyền ông Obama đã đối phó sai cách với đại dịch đó.
Ông Biden đáp lại bằng cách chỉ ra số người chết vì bệnh cúm lợn là khoảng 14.000 người, trong khi hơn 200.000 người Mỹ đã chết vì Covid-19.
Ông Biden lập luận không thể tin tưởng Tổng thống Trump về vấn đề Covid-19 vì trước đó ông Trump nói người Mỹ có thể tự bảo vệ mình bằng cách uống chất khử trùng. Ông Trump phản đối và cho biết ông có ý mỉa mai khi nói như vậy.
Ông Trump thừa nhận vaccine là vấn đề chính trị
Người điều phối tranh luận Chris Wallace chất vấn tổng thống Mỹ về thời điểm có vaccine.
Ông Trump từng nói vaccine sẽ có trước ngày bầu cử Mỹ, trái ngược với phát biểu của giới chức y tế liên bang rằng nghiên cứu chỉ có thể hoàn tất trong năm sau.
Tổng thống Trump nói ông đã trao đổi với các công ty dược và "chúng ta sẽ có vaccine sớm hơn rất nhiều".
"Đây là vấn đề rất nặng tính chính trị. Vì những người này (ông chỉ qua ông Biden) sẽ biến nó thành chính trị thay vì cứu sống người khác... Nó rất chính trị cũng chính vì những người cánh tả, có thể nói là cực tả", ông nói.
"Đi xuyên tiếng ồn"
"Biden liên tục phải nhìn thẳng về camera, hướng về phía khán giả như thể việc đó giúp ông đi xuyên qua tiếng ồn", phóng viên Laura Barron-Lopez của Politico nhận định. Cuộc tranh luận đang trở nên ồn ào hơn bao giờ hết với những lần ngắt lời liên tục của ông Trump.
Tổng thống Trump sử dụng chiến lược ngắt lời
"Rõ ràng, chiến thuật của ông Trump là ngắt lời và đẩy Biden ra khỏi cuộc chơi của chính ông ấy" - Lisa Lerer, New York Times.
Xuyên suốt 40 phút đầu tiên của buổi tranh luận, Tổng thống Trump liên tục không tôn trọng thời gian phát biểu của đối thủ. Ông cắt lời từ người điều phối đến ông Joe Biden mỗi khi hai người tìm cách đưa ra thông tin và dữ liệu phản bác ông.
Phải đến câu hỏi về hồi phục kinh tế vì đại dịch Covid-19, ông Biden mới có được thời gian trọn vẹn để phát biểu và không bị ông Trump cắt lời.
Ông Trump đổ lỗi về dịch bệnh
Tổng thống Trump khi được hỏi về quá trình phục hồi kinh tế và mở cửa trở lại, ông nói nước Mỹ đã đóng cửa vì dịch.
Tổng thống Trump nhận định giai đoạn đóng cửa vừa qua đã quá khó khăn với nước Mỹ, thế nhưng phe Dân chủ lại tiếp tục đòi đóng cửa trở lại.
"Ông ấy muốn đóng cửa cả nước và hủy diệt đất nước. Trong khi chúng ta đang phục hồi rất tốt, lập nhiều kỷ lục, không cần ai tới bảo đóng cửa đi", ông Trump nói.
Ông Trump lôi khẩu trang ra giữa cuộc tranh luận
Ảnh: AFP.
Tổng thống Trump lôi khẩu trang ra khi được hỏi về những bình luận nghi ngờ hiệu quả chống lại virus corona của chính ông: "Tôi đeo khẩu trang khi tôi nghĩ rằng tôi cần nó".
Ông Biden nói các chuyên gia y tế cho biết 100.000 người có thể được cứu trong vài tháng tới, nếu người Mỹ thường xuyên đeo khẩu trang và thực hành giãn cách xã hội. Tổng thống đáp lại bằng cách tuyên bố nhiều chuyên gia y tế đã nói "điều ngược lại" về khẩu trang.
Ông Trump phản đòn cáo buộc né thuế
Tổng thống Mỹ nói trước khi vào Nhà Trắng thì ông vẫn là một doanh nhân, và như mọi người kinh doanh tư nhân khác ông không thích đóng thuế. "Đơn giản là thế".
Ông Trump đảo ngược vấn đề và quy trách nhiệm cho chính phủ tiền nhiệm của ông Barack Obama và Joe Biden. "Chính ông ấy đã thông qua luật thuế cho những người như tôi mọi đặc quyền. Chính là chính quyền Obama. Ông ấy đã bị 'sa thải' ngay sau đó", Tổng thống Trump ý nói người tiền nhiệm kết thúc hai nhiệm kỳ theo hiến định, nhưng dường như cố tình dùng từ "bị sa thải" để đánh lạc hướng.
Tổng thống khẳng định ông đã trả hàng triệu USD tiền thuế trong năm 2016 và 2017, trái ngược với những gì New York Times phát hiện.
Ông Biden nói Tổng thống Trump đã lợi dụng kế hoạch cải cách mã số thuế ban hành năm 2017 để giảm số thuế phải đóng. Ông Biden cũng tuyên bố sẽ loại bỏ kế hoạch này nếu trúng cử.
Tổng thống Trump xoáy vào vấn đề của con trai ông Biden
Không nằm ngoài dự đoán, Tổng thống Trump liên tục xoáy vào con trai Hunter của ông Biden và những quan hệ kinh doanh tại Ukraine, không để cho ứng viên đảng Dân chủ trả lời. Người điều phối Chris Wallace yêu cầu ông Trump dừng trao đổi và để cho cựu phó tổng thống nói lời cuối cùng.
Ông Biden lắc đầu nói: "Không thể nào nói lời cuối cùng nào với gã hề này". Ứng viên đảng Dân chủ lập tức xin lỗi nhưng Tổng thống Trump phớt lờ không nghe và tiếp tục hỏi về Hunter Biden.
Nỗi khổ của người điều phối tranh luận
Chris Wallace liên tục phải yêu cầu ông Trump tôn trọng phần trình bày của đối thủ suốt gần 2/3 thời gian cuộc tranh luận. Ông có lúc còn phải cãi tay đôi với tổng thống Mỹ về các dữ kiện thực tế mâu thuẫn với lời ông ấy. Ngay ở câu hỏi thứ 3, liên quan đến bảo hiểm y tế, ông Trump nói với Wallace: "Tôi đang tranh luận với anh, không phải với Joe".
Wallace còn phải cắt phần tranh luận về quan hệ kinh doanh của Hunter Biden, con trai ứng viên đảng Dân chủ, vì ông Trump không để yên cho ai khác nói. Ông Wallace chuyển sang chủ đề về phân biệt chủng tộc và yêu cầu hai ứng viên tôn trọng thời gian phát biểu của nhau.
Khi Tổng thống Trump nói ông Biden cũng không được nói xen, Wallace nói: "Thẳng thắn thì ông mới là người cắt lời người khác nhiều hơn, thưa tổng thống".
Ảnh: Reuters.
"Tôi đi xem NBA đây"
Viết trên Twitter, Ian Brimmer, nhà phân tích chính trị của Eurasia Group, liên tục than phiền về chất lượng cuộc tranh luận năm nay.
"Không có lấy một câu nói hay, sao lại thế được?", "Làm sao mà người Mỹ vẫn mở xem được?", "Ai muốn ủng hộ bên thứ ba không?", "Tôi đi xem chung kết NBA đây", ông viết.
Những nụ cười ngao ngán của Biden
Không ít lần trong cuộc tranh luận, cựu phó tổng thống Joe Biden bật cười, thở dài, mỉm cười mỉa mai khi Tổng thống Trump phát biểu về các vấn đề gây tranh cãi như bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao, bê bối né thuế, bảo hiểm y tế, Covid-19.
Mỗi lúc Tổng thống Trump xen lời và nói không ngớt, bất chấp can thiệp từ người điều phối Chris Wallace, ông Biden lại lắc đầu.
"Ông Biden thể hiện sự bình tĩnh đáng kể xuyên suốt cuộc tranh luận. Trong khi đó, Tổng thống Trump bám sát với chiến thuật la hét trên sân khấu, không để cho ai nói. Giới quan sát cho rằng điều này không có ích gì cho ông Trump khi tìm cách thuyết phục những cử tri muốn nhìn thấy ít sự hận thù hơn ở nước Mỹ", phóng viên Politico bình luận.
"Đáp trả bằng bạo lực không bao giờ là phương án thích hợp"
Chuyển sang vấn đề chủng tộc, hai ứng viên phải tranh luận vì sao cử tri nên tin họ thay vì đối thủ. Ông Biden là người đầu tiên trả lời câu hỏi này.
Ông Biden nói vấn đề chủng tộc chỉ có thể được giải quyết khi người Mỹ đoàn kết lại. Đáp lại, Tổng thống Trump nói dười thời ông Obama, nước Mỹ bị chia rẽ rõ rệt. Ông Trump kêu gọi mọi người nhìn vào những gì đã xảy ra ở Baltimore, Oakland. "Nực cười, hoàn toàn nực cười", ông Biden chen ngang.
Ông Trump nói mình có tỷ lệ ủng hộ cao hơn bất kỳ ứng cử viên nào của đảng Cộng hòa.
Tổng thống Trump hỏi đối thủ có ủng hộ luật pháp và trật tự hay không. Ông Biden nói luật pháp và trật tự chỉ dành cho những người biết tuân thủ. Ông cũng tuyên bố dưới thời Tổng thống Obama, tỷ lệ tội phạm ở Mỹ đã giảm 17%.
Ông Trump chỉ trích đối thủ Biden về vai trò trong việc soạn thảo dự luật tội phạm năm 1994. Đây là một lập luận khác biệt so với các luận điệu gần đây chỉ trích ông Biden mềm mỏng với tội phạm của tổng thống. Ông Biden nêu ra các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc gần đây và nói: “Đáp trả bằng bạo lực không bao giờ là phương án thích hợp. Không bao giờ thích hợp. Biểu tình ôn hòa mới là thứ thích hợp".
Ảnh: AFP.
"Ông muốn đổi ghế với tôi không?"
Tổng thống Trump liên tục cắt lời ông Biden nhiều đến nỗi Chris Wallace phải can thiệp. Người điều phối và tổng thống Mỹ có lúc như cãi tay đôi với nhau, không ai nghe ai. Wallace phải nói thẳng rằng: "Ông muốn đổi ghế với tôi không? Tôi sẵn lòng rồi". Lúc đó thì tổng thống Mỹ mới dừng nói để cho ông Biden phát biểu.
Điều đặc biệt ở đây là Chris Wallace là người dẫn chương trình Fox News Sunday của đài Fox, hãng truyền thông thân thiết với Tổng thống Trump.
Ảnh: Reuters.
Khoảnh khắc nổi giận của ông Biden
Lần duy nhất ông Biden nổi giận trong cuộc tranh luận lại liên quan đến con trai của ông - Beau Biden.
Ông đề cập đến tiết lộ của Atlantic rằng Tổng thống Trump coi thường quân nhân Mỹ tử trận. Ông nhắc lại rằng Beau đã phục vụ tại chiến trường Iraq, rồi thể hiện sự giận dữ cá nhân về tư cách của ông Trump.
Tuy nhiên, thái độ của ứng viên Dân chủ lập tức thay đổi khi tổng thống Mỹ phản pháo bằng cách xoáy trở lại Hunter Biden, nói con trai thứ hai của ông Biden xuất ngũ trong hổ thẹn và không có việc làm mãi đến khi ông Biden trở thành phó tổng tống.
Ứng viên đảng Dân chủ chỉ bác bỏ rằng mọi điều ông Trump nói đều không đúng sự thật. Tuy nhiên, năng lượng mà ông toát ra không được như khi ông nói về Beau.
Ảnh: AFP.
Ông Trump: Cháy rừng là do quản lý kém
Về vấn đề biến đổi khí hậu, người điều phối Chris Wallace hỏi hai ứng cử viên về các vụ cháy rừng đang tàn phá bờ Tây nước Mỹ trong những tháng gần đây.
Tổng thống Trump nhắc lại các tuyên bố đổ lỗi nguyên nhân gây cháy là do quản lý rừng kém, mặc dù các chuyên gia khí hậu cho biết hạn hán và nắng nóng kỷ lục từ biến đổi khí hậu là lý do chủ yếu làm cháy rừng bùng phát.
Adam Nagourney, Trưởng văn phòng New York Times tại Los Angeles (bang California), ngay lập tức fact-check: phần lớn rừng tại California là tài sản liên bang (tức trách nhiệm về việc quản lý rừng yếu kém thuộc về chính quyền liên bang của Tổng thống Trump).
Ông Trump không cam kết không tuyên bố thắng cử trước kết quả
Ông Trump ủng hộ cử tri Mỹ đi bầu trực tiếp. Ông nói sẵn sàng chấp nhận một cuộc bầu cử công bằng.
Tuy nhiên, ông tiếp tục hoài nghi rằng bỏ phiếu qua bưu điện với hàng nghìn lá phiếu gian lận sẽ khiến cuộc bầu cử trở nên gian dối. Trong khi đó, ông Biden khi được đặt câu hỏi tương tự từ Chris Wallace đã lập tức đồng ý.
Ông Biden dùng phần trả lời của mình cho việc kêu gọi người Mỹ bỏ phiếu. “Hãy đến đó và bỏ phiếu. Bạn sẽ quyết định kết quả của cuộc bầu cử này. Bỏ phiếu, bỏ phiếu, bỏ phiếu”, ông Biden kêu gọi.
Cựu phó tổng thống cũng nhắc đến việc ông Trump phản đối bỏ phiếu qua thư. Ông Biden cũng nói chính Tổng thống Trump đã bỏ phiếu qua thư trong những năm gần đây.
Sau khi Tổng thống Trump một lần nữa tuyên bố bỏ phiếu qua thư có thể gây ra gian lận bầu cử, ông Biden nói: "Ông ấy sợ việc kiểm phiếu".
Ảnh: Reuters.
Kết thúc cuộc tranh luận đầu tiên
Cuộc tranh luận đầu tiên của cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020 đã kết thúc. Các nhà bình luận đánh giá cuộc tranh luận này như “lò đốt rác” và "tồi tệ".
“Đây là một cuộc tranh luận hỗn loạn và là thảm họa bên trong một lò đốt rác”, người dẫn chương trình CNN Jake Tapper nói. “Đó là cuộc tranh luận tồi tệ nhất mà tôi từng thấy. Đây thậm chí không phải là một cuộc tranh luận và việc này chủ yếu là do Tổng thống Trump".
Các nhà bình luận chính trị dày dạn kinh nghiệm khác cũng nhận định tương tự về cuộc tranh luận này. Biên tập viên George Stephanopoulos của ABC News gọi sự kiện này là "cuộc tranh luận tổng thống tồi tệ nhất mà tôi từng thấy trong đời".
"Như thế là xúc phạm rạp xiếc"
Bình luận viên Van Jones của CNN nói: “Người ta gọi đây là một rạp xiếc, nhưng người của rạp xiếc đến và nói họ cảm thấy bị xúc phạm vì điều đó".
Người dẫn chương trình MSNBC, Andrea Mitchell, cho biết cuộc tranh luận là "một sự ô nhục".
Ông Trump nói nhiều hơn ông Biden 1 phút
CNN đã theo dõi thời gian mỗi ứng viên phát biểu trong cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên. Với 39 phút 6 giây, Tổng thống Trump nói nhiều hơn ông Biden - người có thời gian phát biểu là 37 phút 56 giây - hơn 1 phút.
Tuy nhiên, CNN không nói rõ họ thống kê như thế nào với những thời điểm mà hai ứng viên nói đè lên nhau.
Cuộc tranh luận phó tổng thống giữa ông Mike Pence và bà Kamala Harris sẽ diễn ra vào ngày 7/10 tại Đại học Utah ở thành phố Salt Lake, bang Utah. Nhà báo Susan Page của tờ USA Today sẽ điều phối cuộc tranh luận này.
Cuộc tranh luận tổng thống thứ hai sẽ diễn ra vào ngày 15/10 tại Trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật Adrienne Arsht ở Miami, bang Florida. Người điều phối là biên tập viên Steve Scully của C-SPAN.
Đồ họa: Như Ý.
In bài viết