BẮT ĐẦU TỪ MỘT ĐỀ NGHỊ TÁO BẠO
Tháng 7/1945, trong bối cảnh Thế chiến II đang dần ngã ngũ, một biến động âm thầm nhưng có ảnh hưởng lâu dài đến lịch sử Việt Nam đã diễn ra tại chiến khu Tân Trào.
Đó là sự kiện Biệt đội OSS Deer Team (Con Nai - thuộc Cơ quan Tình báo chiến lược Mỹ – tiền thân của CIA) tiếp xúc, hợp tác và huấn luyện quân sự trực tiếp cho lực lượng Việt Minh.
Theo báo Quân đội Nhân dân, sau khi nhảy dù xuống chiến khu, Biệt đội Con Nai đã nhanh chóng thiết lập mối liên hệ với các lãnh đạo chủ chốt của Việt Minh, trong đó có Đại tướng Võ Nguyên Giáp và ông Đàm Quang Trung.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khi đó đang bị bệnh nặng nhưng vẫn chỉ đạo bằng được việc tuyển chọn một lực lượng ưu tú để tiếp nhận huấn luyện từ phía Mỹ.
Tại buổi tiếp xúc ban đầu, phía Mỹ đưa ra đề nghị táo bạo: huấn luyện vũ trang cho quân du kích Việt Minh để chuẩn bị chống phát xít Nhật.
Đề nghị được chấp thuận. Từ đó, một đơn vị quân sự đặc biệt được thành lập – Đại đội Việt – Mỹ – với quân số ban đầu khoảng 100–150 người, do ông Đàm Quang Trung làm chỉ huy trưởng, và Thiếu tá Allison Thomas (Trưởng nhóm Con Nai) làm cố vấn quân sự.
LÀM CHỦ BAZOOKA
Không giống như một buổi hướng dẫn đơn giản, chương trình huấn luyện của Con Nai dành cho Việt Minh diễn ra bài bản, với cường độ cao và theo đúng chuẩn tác chiến hiện đại thời đó.
Báo Nhân Dân cho biết, các chiến sĩ Việt Minh được hướng dẫn sử dụng nhiều loại vũ khí tiên tiến như bazooka, tiểu liên Thompson, súng carbine, súng cối, lựu đạn, và kỹ thuật cận chiến.
Huấn luyện được thực hiện hàng ngày tại khu vực rừng Tân Trào, với các buổi luyện tập bắn đạn thật, phục kích, di chuyển đội hình chiến đấu và tấn công mục tiêu giả định.
Nhóm OSS không chỉ truyền đạt kỹ thuật, mà còn mô phỏng tình huống chiến trường để Việt Minh làm quen với cách đánh hiện đại của quân đội phương Tây.
Trong số các loại vũ khí được huấn luyện, bazooka là vũ khí gây ấn tượng đặc biệt. Đây là loại súng chống tăng hiện đại do Mỹ sản xuất, hoạt động bằng cách bắn ra một đầu đạn phản lực có khả năng xuyên phá mạnh.
Báo Nhân Dân cho hay, biệt đội Con Nai đã trang bị cho Đại đội Việt – Mỹ 4 khẩu bazooka, được đưa vào chiến khu bằng đường không và huấn luyện trực tiếp tại chỗ.
Đây là công nghệ hoàn toàn mới mẻ với lực lượng Việt Minh, vốn quen đánh du kích bằng súng trường, mìn tự tạo hoặc vũ khí thu được của đối phương.
Tuy nhiên, thông qua chương trình huấn luyện bài bản từ OSS, cùng khả năng tiếp thu nhanh và tinh thần chiến đấu cao của các chiến sĩ Việt Minh, bazooka đã nhanh chóng trở thành vũ khí chiến thuật hiệu quả.
Các buổi huấn luyện không chỉ bao gồm thao tác bắn mà còn hướng dẫn phối hợp tổ đội, nhắm mục tiêu di động và cách bố trí chiến đấu trong điều kiện thực địa.
Chương trình huấn luyện này kéo dài liên tục từ cuối tháng 7 đến giữa tháng 8 năm 1945, nhằm chuẩn bị cho lực lượng cách mạng trong tình huống quân Nhật tan rã và cơ hội khởi nghĩa giành chính quyền xuất hiện.
CUỘC NỔ SÚNG LÚC 4 GIỜ SÁNG
Ngày 20/8/1945, Đại đội Việt – Mỹ cùng nhóm Con Nai tiến vào thị xã Thái Nguyên từ Tân Trào, mở màn cho một trong những trận đánh mở đầu sau lệnh tổng khởi nghĩa. Quân Nhật khi đó đang cố thủ trong Sở Hiến binh tại trung tâm thị xã, với hệ thống tường rào kiên cố và khí tài sẵn sàng chống trả.
Theo báo Nhân Dân, vào khoảng 4 giờ sáng, lực lượng trinh sát Việt Minh và toán OSS đã tiếp cận mục tiêu.
Đến 5 giờ, Thiếu tá Allison Thomas và Võ Nguyên Giáp trực tiếp có mặt để chỉ đạo chiến dịch. Một tối hậu thư bằng tiếng Anh, do chính ông Thomas ký, đã được gửi tới yêu cầu quân Nhật đầu hàng, nhưng phía Nhật từ chối, buộc quân ta phải tiến hành tấn công.
Diễn biến trận đánh cho thấy sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai lực lượng. Tổ bazooka do Tiểu đội trưởng Sùng Hải chỉ huy được triển khai đánh phá bức tường rào phòng thủ.
Sau cú bắn chính xác, một mảng tường lớn sụp đổ, mở đường cho các chiến sĩ Việt Minh xông vào bên trong. Họ sử dụng súng ngắn và lựu đạn tấn công dứt điểm ổ kháng cự của quân Nhật bên trong Sở Hiến binh.
Cuộc chiến không dừng lại trong một buổi sáng: từ ngày 21 đến 25/8, các ổ đề kháng nhỏ khác trong thị xã tiếp tục bị quét sạch. Lực lượng Việt Minh làm chủ toàn bộ địa bàn, buộc quân Nhật phải đầu hàng vô điều kiện.
Chiến thắng tại Thái Nguyên có ý nghĩa vượt xa phạm vi một trận địa phương. Đây là lần đầu tiên lực lượng Việt Minh sử dụng thành công vũ khí hiện đại của Mỹ trong một trận đánh thật, đặc biệt là bazooka – loại súng chống tăng mới mẻ và mang tính bước ngoặt.
Trận thắng cũng chứng minh hiệu quả của chương trình huấn luyện gấp rút do nhóm Con Nai đảm nhiệm và khả năng làm chủ vũ khí trong thời gian ngắn của người Việt.
Ngay sau đó, vào ngày 28/8, chính quyền cách mạng được thiết lập tại Thái Nguyên, trở thành địa phương đi đầu cả nước trong việc hoàn thành khởi nghĩa Tháng Tám.
Thắng lợi này đồng thời mở đường cho lực lượng cách mạng tiến về Hà Nội, cách đó khoảng 60km.
Đoàn quân giải phóng gồm Đại đội Việt – Mỹ, với sự đồng hành của nhóm Con Nai, đã hành quân suốt quãng đường này và tiến về Hà Nội trong bối cảnh toàn quốc gấp rút chuẩn bị cho sự kiện lịch sử: Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.”
In bài viết