Gorbachev nuối tiếc gì về Liên Xô?

"Thế giới sẽ thế nào nếu Liên Xô được duy trì? Lịch sử không thể có cái gọi là ‘nếu như’. Nhưng tôi nghĩ thế giới sẽ tốt đẹp hơn. Nó sẽ ổn định hơn, an toàn hơn, công bằng hơn" - trích phiên bản đầy đủ cuộc phỏng vấn của Gorbachev cho ấn phẩm Times do dịch vụ báo chí của Gorbachev Foundation cung cấp.

Ông nhấn mạnh rằng, sự sụp đổ của Liên Xô không phải là mục đích cuối cùng của cuộc cải tổ. "Hoàn toàn không phải như thế. Và tất nhiên, chúng tôi không muốn điều đó xảy ra" – nhà cựu lãnh đạo Liên Xô nhấn mạnh.

Ông Gorbachev thừa nhận rằng, đã có những sai lầm nhất định trong chính sách cải tổ của Liên Xô, ví dụ như: Cải cách đảng quá muộn, sự phân quyền của Liên Xô hay những cải cách kinh tế không đủ táo bạo…

Đồng thời, trong số các ‘kết quả thực sự’ của chính sách này, ông nêu ra đó là: Sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh, các thỏa thuận về giải trừ hạt nhân, tự do ngôn luận, hội họp, tôn giáo, tự do rời khỏi đất nước, các cuộc bầu cử thay thế và một hệ thống chính trị đa đảng.

"Và quan trọng nhất, chúng tôi đã đưa quá trình thay đổi đến mức không thể đảo ngược được. Do đó, cuộc đảo chính thất bại vào tháng 8 năm 1991. Mặc dù thiệt hại từ nó là rất lớn: Đó là một đòn giáng mạnh vào tổng thống và Liên Xô. Và sau đó những người cực đoan và ly khai đã kết liễu Liên Xô, mà không nghĩ đến hậu quả - ông Gorbachev nói thêm.

Trước đây, vào tháng 11/2019, Mikhail Gorbachev đã lí giải cụ thể hơn về nguyên nhân sụp đổ của Liên Xô. Nhà cựu lãnh đạo Liên Xô cho rằng, chính trị là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của Nhà nước Xã hội Chủ nghĩa lớn nhất thế giới.

Theo ông, một trong những nguyên nhân chính là do giới lãnh đạo của Nga - nước cộng hòa lớn nhất trong Liên bang Xô viết, đứng đầu là cựu Tổng thống Boris Yeltsin, đã đi theo con đường chia tách. Chính xu hướng này đã dẫn đến sự tan rã của Liên Xô.

Ông cũng chia sẻ thêm rằng, ông đã cố gắng suy trì sự thống nhất của Liên bang Xô viết trong quá trình tiến hành cuộc “Cải tổ liên bang”.

"Niềm tin sâu sắc của tôi nằm ở con đường dẫn đến chủ quyền chính trị của các nước cộng hòa, đưa đến sự độc lập kinh tế, giữ gìn bản sắc của họ, cũng như phát triển văn hóa thông qua cải tổ liên bang, chuyển đổi thành một nhà nước liên bang dân chủ, thực chất, hiệu quả, mà các nước cộng hòa được ủy quyền”, ông Gorbachev nhớ lại.

Ông Gorbachev cho rằng, nguyên nhân trực tiếp là do Hiệp ước Liên bang mới, dự định ký kết vào năm 1991 đã bị ngăn chặn bởi cuộc đảo chính tháng 8. Nếu hiệp ước này được ký kết, Liên bang Xô viết có lẽ đã không tan rã và hàng chục triệu người Nga đã không phải hối tiếc về sự sụp đổ của Liên Xô.

Tuy nhiên, phân tích của một số học giả đã chỉ ra rằng, ngoài nguyên nhân khách quan là sự chống phá của Mỹ, những sai lầm chủ quan nghiêm trọng của Liên Xô trong cuộc cải cách chính trị và kinh tế, mà trách nhiệm chính là của ông Mikhail Gorbachev - lúc đó giữ chức vụ Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô (sau này là Tổng thống Liên bang Xô viết) - mới là nguyên nhân chính khiến Liên bang Xô viết tan rã.

Theo Huy Bình/Đất Việt