Hai ngày sau khi giành thủ đô Damascus, các nhóm quân sự do Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu đã khởi động quá trình chuyển giao quyền lực từ chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad và lựa chọn Mohammed al-Bashir, lãnh đạo chính quyền do các nhóm đối lập lập ra ở tỉnh Idlib, làm Thủ tướng trong chính quyền chuyển tiếp, New York Times hôm nay (10/12) thông tin.
Lãnh đạo cao nhất của HTS Ahmed al-Shara, biết đến với biệt danh Abu Mohammed al-Jolani, cho biết ông al-Bashir sẽ nhận nhiệm vụ thành lập chính phủ để quản lý giai đoạn chuyển giao quyền lực, nhằm tránh đẩy Syria "rơi vào tình trạng hỗn loạn".
Thủ lĩnh al-Shara cũng kêu gọi các thành viên chính phủ cũ quay lại làm việc, chỉ dấu cho thấy HTS không có ý định trả thù hoặc tấn công những người làm việc dưới quyền ông al-Assad.
Việc chỉ định Thủ tướng chính quyền chuyển tiếp Syria diễn ra sau khi giới truyền thông đưa tin về cuộc gặp giữa thủ lĩnh HTS al-Shara, ông al-Bashir và Thủ tướng Syria thời ông al-Assad là ông Mohammad al-Jalali hôm 9/12. Ông al-Jalali trước đó khẳng định sẵn sàng tham gia chuyển giao quyền lực hòa bình.
Trước khi mở chiến dịch quân sự lật đổ chính quyền ông al-Assad, các nhóm vũ trang như HTS hoạt động co cụm ở tỉnh Idlib phía Tây Bắc Syria, giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Từ năm 2017, các nhóm này đã lập ra một chính quyền với tên gọi Chính phủ Cứu quốc Syria (SSG), nhưng không được quốc tế công nhận. SSG được cho là chịu ảnh hưởng đáng kể của HTS.
Ông al-Bashir trở thành lãnh đạo cao nhất – Thủ tướng SSG từ đầu năm 2024. Trước khi được lựa chọn làm Thủ tướng SSG, al-Bashir từng giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ phát triển và các vấn đề nhân đạo của SSG dưới thời người tiền nhiệm là ông Ali Keda.
Không có nhiều thông tin công khai về ông al-Bashir, tờ TheNational cho hay, Thủ tướng chính quyền chuyển tiếp ở Syria mới 41 tuổi. Ông tốt nghiệp kĩ sư điện-điện tử tại Đại học Aleppo năm 2007 và có bằng luật Sharia của Đại học Idlib năm 2021. al-Bashir có thể giao tiếp bằng tiếng Anh và từng được cấp nhiều chứng chỉ trong lĩnh vực hành chính, quản lý.
Trước khi theo đuổi sự nghiệp chính trị ở SSG, al-Bashir làm việc tại một nhà máy khí đốt thuộc sở hữu nhà nước Syria. Sau khi nội chiến nổ ra, al-Bashir từ bỏ công việc này và tham gia các nhóm chiến binh chống chính quyền ông al-Assad.
Trong chính quyền thực tế ở Idlib, al-Bashir từng giữ vai trò then chốt về vấn đề "giáo dục Hồi giáo". Ông này cũng dẫn đầu nỗ lực "hiện đại hóa quy trình chính phủ bằng công nghệ, khuyến khích đầu tư, củng cố kinh tế và "đáp ứng nhu cầu nhân đạo" của những người phải di dời".
Ông al-Bashir từng nhiều lần thay mặt HTS đưa ra các quan điểm chính thức. Cuối tuần trước, khi HTS giành được thành phố Aleppo, ông al-Bashir xuất hiện tại một cuộc họp báo khẳng định chiến dịch do HTS dẫn đầu "có mục tiêu là làm im tiếng súng của kẻ thù dọc chiến tuyến".
Tân Thủ tướng chính quyền chuyển tiếp Syria chưa đưa ra định hướng hay chiến lược tương lai nào, nhưng Reuters cho biết, trật tự dường như đang được vãn hồi ở Syria. Từ ngày 10/12, các ngân hàng của Syria đã mở cửa trở lại, trong khi Bộ Dầu mỏ Syria khẳng định toàn bộ nhân viên có thể đi làm trở lại và sẽ được đảm bảo an toàn.
Theo New York Times, ở thủ đô Damascus, từ sáng 10/12 các nhóm nhỏ các tay súng mặc đồ quân sự đứng bên ngoài các tòa nhà chính phủ và ngân hàng nhằm ngăn tình trạng cướp bóc như đã xảy ra vào ngày 9/12. Ở các ngã tư chính, nhiều người đàn ông mang theo súng trường trực tiếp điều hướng các phương tiện giao thông di chuyển trật tự.
Theo CAND
In bài viết