Ông Trump đã hoàn thành 6 tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ 2 của mình với một loạt các chính sách mới cả về đối nội lẫn đối ngoại. Chúng tôi xin được giới thiệu bài viết của TS Terry Buss, Học giả nghiên cứu Học viện Hành chính Quốc gia Hoa Kỳ, được chia làm 2 kỳ, đánh giá về các quyết sách này và dự báo những diễn biến trong thời gian tới.
Dù yêu hay ghét Tổng thống Donald Trump, những người ủng hộ và phản đối đều có chung một nhận định rằng ông có thể được coi là Tổng thống có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Tất nhiên, mỗi người sẽ có một quan điểm riêng khi đánh giá những gì ông đang làm có lợi cho nước Mỹ, cho đảng phái chính trị của họ hay chính bản thân họ hay không. Đó là quyết định của cá nhân bạn!
Tiền đề vững chắc
Điều gì đã khiến ông Trump có ảnh hưởng lớn như vậy chỉ trong vài tháng? Chương trình nghị sự chính trị của ông đưa ra phù hợp với nhu cầu và mong muốn của cử tri Mỹ. Khoảng 80% người dân Mỹ tin rằng đất nước đang đi sai hướng và việc quản lý nền kinh tế đang ở mức yếu kém. Cử tri muốn thay đổi, và ông Trump đã thực hiện. Quy mô của Chương trình nghị sự chính trị xoay chuyển nước Mỹ dưới thời Chính quyền Donald Trump là chưa từng có tiền lệ.
Ông Trump nhận thức rõ rằng ông cần phải hành động nhanh chóng trước khi phe đối lập ra tay chống lại ông, rút kinh nghiệm từ bài học trong nhiệm kỳ đầu (2017-2020). Ông cũng hiểu rằng mặc dù đảng Cộng hòa của ông đang kiểm soát Quốc hội nhưng những người Cộng hoà vẫn chậm chạp khi cần hành động, và có nhiều người trong số đó phản đối chương trình nghị sự của ông.
Chiến lược Donald Trump: Khiến hệ thống chính trị "ngập lụt" trong các "Sắc lệnh Hành pháp" – các Sắc lệnh được ký tới tấp nhiều đến mức phe đối lập chỉ biết choáng váng ngồi nhìn bộ máy hành chính quay cuồng thực hiện.
Tuy nhiên, ông không thể thực hiện được chương trình nghị sự của mình nếu không tìm ra cách qua mặt Quốc hội, Toà án, thậm chí cả đảng Cộng hoà. Ông đã tận dụng thời gian trước khi tuyên thệ nhậm chức để phát triển chính sách và đưa những gương mặt mới, trung thành, giàu kinh nghiệm vào hệ thống chính trị để thúc đẩy chương trình nghị sự của ông. Chiến lược này hiệu quả đến mức chỉ đến bây giờ, tức là 6 tháng sau, phe đối lập mới bừng tỉnh và bắt đầu tập hợp lực lượng để chống lại ông. Nhưng đã quá muộn.
Đó là những nỗ lực ngăn cản, trì hoãn các Sắc lệnh Hành pháp tại các toà án và thông qua các cuộc bạo loạn, biểu tình bạo lực giống như các cuộc bạo loạn nổ ra sau cái chết của người đàn ông da đen George Floyd năm 2020. Nhưng tất cả những điều đó không cản bước được ông.
Chính sách đối nội
Hỗ trợ người lao động
Ông Trump không phải là một người Cộng hòa bảo thủ hay ôn hòa điển hình. Thay vào đó, ông là một "người theo chủ nghĩa dân túy", ủng hộ tầng lớp lao động bình dân, vốn là nhóm thường bị các chính trị gia giàu có thuộc tầng lớp tinh hoa có nhiều ảnh hưởng bỏ qua. Ông Trump đã thực hiện các lời hứa, cam kết đưa ra trong chiến dịch tranh cử của mình và củng cố sự ủng hộ của nhóm cử tri này.
Ông đã giành được những lá phiếu của tầng lớp dân lao động, vốn dĩ trước đây từng là nhóm cử tri cốt lõi của phe đối lập. Một chính sách quan trọng của ông có tác động trực tiếp đến những cử tri này là xoá bỏ thuế đối với khoản tiền boa và tiền làm ngoài giờ cho nhóm lao động trong các ngành dịch vụ. 2,5% lực lượng lao động, tương đương 4 triệu người được hưởng lợi từ chính sách này.
Giải quyết tình trạng nhập cư bất hợp pháp
Nhập cư bất hợp pháp là một vấn đề nổi cộm trong cuộc bầu cử năm 2024. Từ năm 2021 đến năm 2025, chính quyền của Tổng thống Biden đã "mở cửa biên giới Mỹ", cho phép 8 đến 12 triệu người nhập cảnh và ở lại Mỹ. Thêm 2 triệu người vào Mỹ bằng con đường bất hợp pháp mà không bị ngăn chặn. Ông Trump đã chặn dòng người bất hợp pháp bằng chính sách từ chối những người không phải là người tị nạn hoặc xin tị nạn. Điều này không ảnh hưởng đến những người thuộc nhóm đối tượng này bởi vẫn luôn có quy trình hợp pháp để họ được vào Mỹ.
Chính quyền của ông Trump đã đóng cửa biên giới bằng cách thực thi các luật hiện hành về nhập cư bất hợp pháp. Ông cũng đảm bảo ngân sách để hoàn thành bức tường biên giới kéo dài từ California đến Texas.
Ông Trump bắt đầu trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp có tiền án và có liên kết với các băng đảng tội phạm. Băng đảng MS-13 tàn bạo có khoảng 10.000 thành viên ở Mỹ. Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) hiện đã bắt giữ 2,5 triệu người nhập cư bất hợp pháp, trục xuất 72.000 tội phạm và thực hiện trung bình 12.000 vụ bắt giữ mỗi tháng.
Những người nhập cư từ các nước châu Mỹ Latinh gửi 161 tỷ USD kiều hối về cố hương mỗi năm. Ông Trump đưa ra chính sách đánh thuế kiều hối như một biện pháp để ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp.
Tái khởi động nền kinh tế
Kinh tế là mối quan tâm hàng đầu của cử tri vào năm 2024. Giá hàng hóa và dịch vụ tăng vọt, lạm phát cao, tỷ lệ thất nghiệp luôn duy trì ở mức cao, tiền lương thấp, đầu tư nước ngoài giảm và thị trường chứng khoán suy thoái. Dưới thời chính quyền của ông Trump, nền kinh tế là tổng hòa của những tin tức tốt lành, sự thận trọng và những tin tức xấu. Điểm nổi bật nhất là sự biến động không ngừng khiến việc dự báo không thể thực hiện được.
Tại thời điểm này, thị trường chứng khoán đang bùng nổ, thị trường lao động có dấu hiệu phục hồi, lạm phát có phần giảm, tỷ lệ thất nghiệp ở mức chấp nhận được và giá hàng hóa đã hạ xuống mức thấp hơn.
Giá nhà đất đang ngày càng trở nên đắt đỏ hơn do trước đó Ngân hàng Dự trữ Liên bang tăng lãi suất, giá thuê nhà tăng và khoảng cách giàu nghèo tiếp tục mở rộng. Người Mỹ nợ nần nặng nề, các khoản tiết kiệm ngày càng ít và tiền lương mới chỉ được cải thiện một chút.
Chính sách cắt giảm thuế của ông Trump có thể khiến khoản thâm hụt ngân sách liên bang hiện đang ở mức 36,7 nghìn tỷ USD tăng thêm 2 nghìn tỷ USD mỗi năm trong những năm tới đây, khiến chi phí đi vay hàng năm phát sinh từ khoản nợ quốc gia lên đến 1 nghìn tỷ USD trừ khi được bù trừ bởi tăng trưởng trong tương lai. Có một lưu ý là dưới thời chính quyền tiền nhiệm, khoản nợ công của nước Mỹ đã tăng 2 nghìn tỷ USD do chi tiêu không kiềm chế.
Và một điều đáng nói nữa là trong hai năm cuối cùng của nhiệm kỳ đầu tiên (2019-2020), ông Trump đã cầm trịch một trong những nền kinh tế mạnh nhất trong nhiều thập kỷ của nước Mỹ, bất chấp tác động của đại dịch COVID.
Cải tổ Chính sách Biến đổi Khí hậu
Chính quyền tiền nhiệm coi biến đổi khí hậu là một vấn đề lớn trong cuộc bầu cử năm 2024. Tuy nhiên, các chính sách của chính quyền lại khiến nhiều cử tri cảm thấy không hợp lý và khiến họ quay lưng lại. Bất chấp thông điệp đưa ra là giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, phần lớn các chính sách đã được đưa vào thực hiện lại phản tác dụng khi nhìn lại.
Lấy một ví dụ là nhiên liệu hóa thạch. Chính quyền tiền nhiệm đã phát động một cuộc chiến để loại trừ nhiên liệu hóa thạch, bao gồm dầu, khí đốt và than đá, đặt dấu chấm hết cho các ngành năng lượng này. Kết quả là từ vị thế là một trong những quốc gia xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn nhất thế giới, nước Mỹ đã phải nhập khẩu năng lượng. Rõ ràng, chính sách đó không mang lại ý nghĩa thực chất nào cả. Tại sao? Nước Mỹ buộc phải mua nhiên liệu với giá cao từ các quốc gia là đối thủ của mình trong khi thực tế vẫn tiếp tục tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch.
Ông Trump đã hoàn thành 6 tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ 2 của mình với một loạt các chính sách mới cả về đối nội lẫn đối ngoại. Chúng tôi xin được giới thiệu bài viết của TS Terry Buss, Học giả nghiên cứu Học viện Hành chính Quốc gia Hoa Kỳ, được chia làm 2 kỳ, đánh giá về các quyết sách này và dự báo những diễn biến trong thời gian tới.
Dù yêu hay ghét Tổng thống Donald Trump, những người ủng hộ và phản đối đều có chung một nhận định rằng ông có thể được coi là Tổng thống có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Tất nhiên, mỗi người sẽ có một quan điểm riêng khi đánh giá những gì ông đang làm có lợi cho nước Mỹ, cho đảng phái chính trị của họ hay chính bản thân họ hay không. Đó là quyết định của cá nhân bạn!
Tiền đề vững chắc
Điều gì đã khiến ông Trump có ảnh hưởng lớn như vậy chỉ trong vài tháng? Chương trình nghị sự chính trị của ông đưa ra phù hợp với nhu cầu và mong muốn của cử tri Mỹ. Khoảng 80% người dân Mỹ tin rằng đất nước đang đi sai hướng và việc quản lý nền kinh tế đang ở mức yếu kém. Cử tri muốn thay đổi, và ông Trump đã thực hiện. Quy mô của Chương trình nghị sự chính trị xoay chuyển nước Mỹ dưới thời Chính quyền Donald Trump là chưa từng có tiền lệ.
Ông Trump nhận thức rõ rằng ông cần phải hành động nhanh chóng trước khi phe đối lập ra tay chống lại ông, rút kinh nghiệm từ bài học trong nhiệm kỳ đầu (2017-2020). Ông cũng hiểu rằng mặc dù đảng Cộng hòa của ông đang kiểm soát Quốc hội nhưng những người Cộng hoà vẫn chậm chạp khi cần hành động, và có nhiều người trong số đó phản đối chương trình nghị sự của ông.
Chiến lược Donald Trump: Khiến hệ thống chính trị "ngập lụt" trong các "Sắc lệnh Hành pháp" – các Sắc lệnh được ký tới tấp nhiều đến mức phe đối lập chỉ biết choáng váng ngồi nhìn bộ máy hành chính quay cuồng thực hiện.
Tuy nhiên, ông không thể thực hiện được chương trình nghị sự của mình nếu không tìm ra cách qua mặt Quốc hội, Toà án, thậm chí cả đảng Cộng hoà. Ông đã tận dụng thời gian trước khi tuyên thệ nhậm chức để phát triển chính sách và đưa những gương mặt mới, trung thành, giàu kinh nghiệm vào hệ thống chính trị để thúc đẩy chương trình nghị sự của ông. Chiến lược này hiệu quả đến mức chỉ đến bây giờ, tức là 6 tháng sau, phe đối lập mới bừng tỉnh và bắt đầu tập hợp lực lượng để chống lại ông. Nhưng đã quá muộn.
Đó là những nỗ lực ngăn cản, trì hoãn các Sắc lệnh Hành pháp tại các toà án và thông qua các cuộc bạo loạn, biểu tình bạo lực giống như các cuộc bạo loạn nổ ra sau cái chết của người đàn ông da đen George Floyd năm 2020. Nhưng tất cả những điều đó không cản bước được ông.
Chính sách đối nội
Hỗ trợ người lao động
Ông Trump không phải là một người Cộng hòa bảo thủ hay ôn hòa điển hình. Thay vào đó, ông là một "người theo chủ nghĩa dân túy", ủng hộ tầng lớp lao động bình dân, vốn là nhóm thường bị các chính trị gia giàu có thuộc tầng lớp tinh hoa có nhiều ảnh hưởng bỏ qua. Ông Trump đã thực hiện các lời hứa, cam kết đưa ra trong chiến dịch tranh cử của mình và củng cố sự ủng hộ của nhóm cử tri này.
Ông đã giành được những lá phiếu của tầng lớp dân lao động, vốn dĩ trước đây từng là nhóm cử tri cốt lõi của phe đối lập. Một chính sách quan trọng của ông có tác động trực tiếp đến những cử tri này là xoá bỏ thuế đối với khoản tiền boa và tiền làm ngoài giờ cho nhóm lao động trong các ngành dịch vụ. 2,5% lực lượng lao động, tương đương 4 triệu người được hưởng lợi từ chính sách này.
Giải quyết tình trạng nhập cư bất hợp pháp
Nhập cư bất hợp pháp là một vấn đề nổi cộm trong cuộc bầu cử năm 2024. Từ năm 2021 đến năm 2025, chính quyền của Tổng thống Biden đã "mở cửa biên giới Mỹ", cho phép 8 đến 12 triệu người nhập cảnh và ở lại Mỹ. Thêm 2 triệu người vào Mỹ bằng con đường bất hợp pháp mà không bị ngăn chặn. Ông Trump đã chặn dòng người bất hợp pháp bằng chính sách từ chối những người không phải là người tị nạn hoặc xin tị nạn. Điều này không ảnh hưởng đến những người thuộc nhóm đối tượng này bởi vẫn luôn có quy trình hợp pháp để họ được vào Mỹ.
Chính quyền của ông Trump đã đóng cửa biên giới bằng cách thực thi các luật hiện hành về nhập cư bất hợp pháp. Ông cũng đảm bảo ngân sách để hoàn thành bức tường biên giới kéo dài từ California đến Texas.
Ông Trump bắt đầu trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp có tiền án và có liên kết với các băng đảng tội phạm. Băng đảng MS-13 tàn bạo có khoảng 10.000 thành viên ở Mỹ. Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) hiện đã bắt giữ 2,5 triệu người nhập cư bất hợp pháp, trục xuất 72.000 tội phạm và thực hiện trung bình 12.000 vụ bắt giữ mỗi tháng.
Những người nhập cư từ các nước châu Mỹ Latinh gửi 161 tỷ USD kiều hối về cố hương mỗi năm. Ông Trump đưa ra chính sách đánh thuế kiều hối như một biện pháp để ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp.
Tái khởi động nền kinh tế
Kinh tế là mối quan tâm hàng đầu của cử tri vào năm 2024. Giá hàng hóa và dịch vụ tăng vọt, lạm phát cao, tỷ lệ thất nghiệp luôn duy trì ở mức cao, tiền lương thấp, đầu tư nước ngoài giảm và thị trường chứng khoán suy thoái. Dưới thời chính quyền của ông Trump, nền kinh tế là tổng hòa của những tin tức tốt lành, sự thận trọng và những tin tức xấu. Điểm nổi bật nhất là sự biến động không ngừng khiến việc dự báo không thể thực hiện được.
Tại thời điểm này, thị trường chứng khoán đang bùng nổ, thị trường lao động có dấu hiệu phục hồi, lạm phát có phần giảm, tỷ lệ thất nghiệp ở mức chấp nhận được và giá hàng hóa đã hạ xuống mức thấp hơn.
Giá nhà đất đang ngày càng trở nên đắt đỏ hơn do trước đó Ngân hàng Dự trữ Liên bang tăng lãi suất, giá thuê nhà tăng và khoảng cách giàu nghèo tiếp tục mở rộng. Người Mỹ nợ nần nặng nề, các khoản tiết kiệm ngày càng ít và tiền lương mới chỉ được cải thiện một chút.
Chính sách cắt giảm thuế của ông Trump có thể khiến khoản thâm hụt ngân sách liên bang hiện đang ở mức 36,7 nghìn tỷ USD tăng thêm 2 nghìn tỷ USD mỗi năm trong những năm tới đây, khiến chi phí đi vay hàng năm phát sinh từ khoản nợ quốc gia lên đến 1 nghìn tỷ USD trừ khi được bù trừ bởi tăng trưởng trong tương lai. Có một lưu ý là dưới thời chính quyền tiền nhiệm, khoản nợ công của nước Mỹ đã tăng 2 nghìn tỷ USD do chi tiêu không kiềm chế.
Và một điều đáng nói nữa là trong hai năm cuối cùng của nhiệm kỳ đầu tiên (2019-2020), ông Trump đã cầm trịch một trong những nền kinh tế mạnh nhất trong nhiều thập kỷ của nước Mỹ, bất chấp tác động của đại dịch COVID.
Cải tổ Chính sách Biến đổi Khí hậu
Chính quyền tiền nhiệm coi biến đổi khí hậu là một vấn đề lớn trong cuộc bầu cử năm 2024. Tuy nhiên, các chính sách của chính quyền lại khiến nhiều cử tri cảm thấy không hợp lý và khiến họ quay lưng lại. Bất chấp thông điệp đưa ra là giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, phần lớn các chính sách đã được đưa vào thực hiện lại phản tác dụng khi nhìn lại.
Lấy một ví dụ là nhiên liệu hóa thạch. Chính quyền tiền nhiệm đã phát động một cuộc chiến để loại trừ nhiên liệu hóa thạch, bao gồm dầu, khí đốt và than đá, đặt dấu chấm hết cho các ngành năng lượng này. Kết quả là từ vị thế là một trong những quốc gia xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn nhất thế giới, nước Mỹ đã phải nhập khẩu năng lượng. Rõ ràng, chính sách đó không mang lại ý nghĩa thực chất nào cả. Tại sao? Nước Mỹ buộc phải mua nhiên liệu với giá cao từ các quốc gia là đối thủ của mình trong khi thực tế vẫn tiếp tục tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch.
In bài viết