Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan vừa có trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến trước kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV.
Theo đó, cử tri TP Hà Nội có ý kiến phản ánh rằng trong bối cảnh kinh tế khó khăn, việc làm cạnh tranh, chi phí nuôi con lớn, giá nhà tăng cao dẫn đến xu hướng giới trẻ sợ kết hôn, sinh con.
Cử tri đề nghị Chính phủ có các biện pháp tháo gỡ, nhất là trong thời kỳ Việt Nam đang dần bước vào giai đoạn già hóa dân số.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho rằng trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, xu hướng kết hôn muộn, sinh ít con, thậm chí không sinh con, đang gia tăng, làm mức sinh giảm dưới mức sinh thay thế và đẩy nhanh quá trình già hóa dân số.
Theo bà Lan, thực trạng này chịu tác động tổng hợp của nhiều yếu tố như áp lực về việc làm, thu nhập, chi phí sinh hoạt, nuôi dạy con, nhà ở, yêu cầu phát triển sự nghiệp cá nhân, đặc biệt đối với lực lượng lao động trẻ và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Nhận thức rõ những thách thức nêu trên, Quốc hội đã thông qua Luật Dân số ngày 10-12, tạo cơ sở pháp lý quan trọng, thống nhất và lâu dài cho hoạch định và triển khai chính sách dân số quốc gia trong giai đoạn mới.
Theo đó, Luật Dân số xác định rõ mục tiêu duy trì mức sinh thay thế, đồng thời chủ động thích ứng với già hóa dân số, gắn với nâng cao chất lượng dân số và phát triển bền vững đất nước.
Luật đã quy định khung chính sách tổng thể, trong đó Nhà nước triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp về giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và an sinh xã hội, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết hôn, sinh con và sinh đủ hai con.
Một số chính sách định hướng quan trọng bao gồm: Điều chỉnh thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai, hỗ trợ tài chính đối với một số nhóm đối tượng, địa phương có mức sinh thấp, ưu tiên tiếp cận nhà ở xã hội cho các gia đình sinh đủ hai con theo quy định.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai Luật Dân số một cách đồng bộ, hiệu quả. Đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá thực tiễn để kịp thời tham mưu Chính phủ hoàn thiện các chính sách cụ thể, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng giai đoạn.
Luật Dân số có hiệu lực từ ngày 1-7-2026, riêng một số chính sách hỗ trợ sinh con bắt đầu áp dụng từ ngày 1-1-2027.
Để duy trì mức sinh thay thế, luật quy định nhiều chính sách đáng chú ý. Cụ thể, lao động nữ sinh con thứ hai được nghỉ thai sản bảy tháng, thay vì sáu tháng như hiện hành; lao động nam có vợ sinh con được nghỉ 10 ngày làm việc.
Phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người, phụ nữ ở tỉnh, thành có mức sinh dưới mức sinh thay thế và phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi sẽ được hỗ trợ tài chính. Người có từ hai con đẻ trở lên được ưu tiên khi mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội...
Theo báo cáo của Bộ Y tế, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam năm 2025 ước đạt 74,7 tuổi, vượt mục tiêu đề ra. Tỉ số giới tính khi sinh duy trì ở mức 111 bé trai/100 bé gái, đạt chỉ tiêu nhưng vẫn cao so với mức cân bằng tự nhiên.
Tổng tỉ suất sinh toàn quốc đạt 1,93 con/phụ nữ (tăng nhẹ so với mức 1,91 con/phụ nữ năm 2024), vẫn chưa đạt mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ), cho thấy xu hướng sinh ít con và sinh muộn tiếp tục gia tăng.
THANH THANH/Theo PLO
In bài viết