Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump gọi Elon Musk là “điên rồ” khi mối quan hệ giữa hai người tan vỡ. Cuộc đối đầu, chủ yếu diễn ra trên mạng xã hội, bắt đầu khi tổng thống bày tỏ “thất vọng” trước việc ông Musk liên tục chỉ trích dự luật ngân sách của mình. Đáp trả bằng một loạt bài đăng, ông Musk — người gần đây đã rời chính phủ — cáo buộc ông Trump “vô ơn.” Ông Trump sau đó đe dọa cắt các hợp đồng liên bang cho ông Musk. Cổ phiếu Tesla, công ty xe điện của ông Musk, lao dốc hơn 14%.
Nga phát động một đợt không kích mới vào nhiều thành phố ở Ukraine, bao gồm thủ đô Kyiv. Ít nhất năm người đã thiệt mạng, theo các quan chức địa phương. Cuộc tấn công diễn ra vài ngày sau khi Ukraine đột kích sâu vào lãnh thổ Nga và làm hư hại hơn 40 máy bay. Trong khi đó, ông Trump bày tỏ nghi ngờ về khả năng đạt được lệnh ngừng bắn, cho rằng có thể tốt hơn nếu “hai bên đánh nhau thêm một thời gian” thay vì “tách họ ra.”
Một thẩm phán liên bang đã tạm thời chặn lệnh cấm sinh viên quốc tế của Đại học Harvard nhập cảnh vào Mỹ do chính quyền Trump ban hành. Lệnh của ông Trump viện dẫn lý do an ninh quốc gia; song phía đại học cho rằng lệnh này vi phạm Tu chính án thứ Nhất và là “hành vi trả đũa của chính phủ” do Harvard phản kháng nỗ lực kiểm soát chương trình học và bộ máy quản trị của trường. Ông Trump trước đó đã hủy hơn 3 tỷ USD tài trợ nghiên cứu cho trường trong cuộc đối đầu kéo dài nhiều tuần.
Ông Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý khởi động vòng đàm phán thương mại mới sau cuộc điện đàm vào thứ Năm. Ông Trump mô tả cuộc gọi — lần đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông quay lại Nhà Trắng — là “rất tốt đẹp.” Hai bên đã thảo luận về xuất khẩu khoáng sản hiếm. Truyền thông Trung Quốc cho biết cuộc gọi diễn ra theo đề nghị từ phía ông Trump.
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã hạ lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm xuống còn 2% — lần cắt giảm thứ tám trong vòng một năm qua. Dữ liệu công bố hôm thứ Ba cho thấy tỷ lệ lạm phát năm trong tháng 5 là 1,9%, thấp hơn mục tiêu 2% của ECB. Ngân hàng hy vọng sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế châu Âu giữa lúc cuộc chiến thương mại với Mỹ leo thang.
Procter & Gamble thông báo sẽ cắt giảm 7.000 việc làm, tương đương khoảng 15% lực lượng lao động ngoài sản xuất, trong hai năm tới. Một giám đốc điều hành của tập đoàn hàng tiêu dùng này cho biết nguyên nhân là “sự bất ổn” trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Hồi tháng 4, P&G cho biết sẽ tăng giá một số sản phẩm để “giảm thiểu tác động” của các loại thuế quan.
ispace tiếp tục thất bại trong nỗ lực trở thành công ty tư nhân đầu tiên của Nhật Bản hạ cánh xuống Mặt Trăng. Công ty khởi nghiệp cho biết tàu đổ bộ Resilience của họ đã mất tích sau khi rơi trong quá trình tiếp đất vào thứ Sáu. ispace từng cố gắng hạ cánh xuống Mặt Trăng một lần vào năm 2023. Hai công ty Mỹ đã thành công trong nhiệm vụ này, cũng như các chương trình không gian nhà nước của Trung Quốc và Ấn Độ.
TIÊU ĐIỂM
Nỗi lo việc làm ở Mỹ
Thị trường lao động Mỹ vẫn ổn định đáng ngạc nhiên giữa cuộc thương chiến do Donald Trump phát động. Trong tháng 4, các nhà tuyển dụng đã tạo ra 177.000 việc làm — cao hơn mức trung bình hàng tháng của năm ngoái — trong khi thất nghiệp duy trì ở mức 4,2%, gần mức thấp kỷ lục. Hôm nay Cục Thống kê Lao động sẽ công bố báo cáo việc làm tháng 5, dự kiến cho thấy mức tăng khiêm tốn hơn — 125.000 việc làm mới.
Song tâm lý lo ngại đang gia tăng. Công ty xử lý bảng lương ADP cho biết tuyển dụng trong tháng 5 của khu vực tư nhân chỉ đạt 37.000 việc làm — mức thấp nhất hơn hai năm qua. Một khảo sát doanh nghiệp của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) cũng cho thấy hoạt động trong ngành dịch vụ sụt giảm mạnh, với các doanh nghiệp đổ lỗi cho sự bất định do thuế quan gây ra. Nếu số liệu vào thứ Sáu gây thất vọng, ông Trump có thể sẽ đổ cho Jerome Powell vì vẫn giữ lãi suất cao. Sau báo cáo của ADP, ông Trump đã gọi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang là “Quá Chậm Trễ.” Nhưng dữ liệu cho thấy mớ hỗn loạn do chính sách thuế quan của tổng thống tạo ra mới chính là thủ phạm thật sự.
Nghịch lý kinh tế của Putin
Vào thứ Sáu, Ngân hàng Trung ương Nga sẽ họp để quyết định có nên thay đổi lãi suất chính sách 21% hiện tại hay không. Họ đã áp dụng chính sách tiền tệ siêu thắt chặt nhằm đối phó với lạm phát cao, vốn đạt hơn 10% so với cùng kỳ vào tháng 2. Biện pháp này đang dần có tác dụng, khi lạm phát có dấu hiệu giảm. Song nó cũng khiến nền kinh tế gần như tê liệt và làm cho ngân hàng trở nên cực kỳ không được lòng dân. Bộ trưởng kinh tế Nga gần đây đã cáo buộc ngân hàng gây ra tình trạng “hạ thân nhiệt” cho nền kinh tế. Vậy liệu ngân hàng có nhượng bộ áp lực để hạ lãi suất?
Câu trả lời: hoàn toàn không. Và điều này cho thấy một nghịch lý trong cách cầm quyền của Vladimir Putin. Ông có thể phát động chiến tranh bất cứ lúc nào, đàn áp mọi tiếng nói đối lập, và sẽ cai trị mãi mãi nếu có thể. Nhưng khi nói đến kinh tế, ông phần lớn để các chuyên gia làm việc. Lãi suất ở Nga vẫn sẽ cao cho đến khi lạm phát thực sự được kiểm soát.
Milei — người bạn của Meloni — đến thăm Rome
Javier Milei sẽ đến Rome vào thứ Sáu, mở đầu chuyến công du đến Tây Ban Nha, Pháp, Israel, và cuối cùng quay lại Tây Ban Nha. Tổng thống Argentina có thể kỳ vọng được đón tiếp nồng nhiệt bởi Giorgia Meloni, thủ tướng cực hữu của Ý.
Cả hai đều là những nhà dân túy bảo thủ và là bạn bè thân thiết. Hai bên có chút khác biệt về chính sách kinh tế (ông Milei theo đường lối tự do cực đoan, còn đảng Anh Em nước Ý của bà Meloni có nguồn gốc từ chủ nghĩa bảo hộ theo khuynh hướng tân phát xít). Song điều đó không thể ngăn được xúc tiến hợp tác giữa công ty năng lượng quốc doanh của Argentina, YPF, và công ty ENI của Ý (một phần sở hữu nhà nước). Mục tiêu là sản xuất và xuất khẩu 12 triệu tấn khí hóa lỏng mỗi năm từ mỏ Vaca Muerta khổng lồ của Argentina.
Vào thứ Bảy, ông Milei sẽ gặp Giáo hoàng Leo — người kế nhiệm của vị Giáo hoàng người Argentina mà trước đây ông từng gọi là “tên con hoang cánh tả.” Ông cũng từng nói rằng ông sẽ cải sang Do Thái giáo sau khi rời nhiệm sở. Họ chắc chắn có rất nhiều điều để thảo luận.
Theo Nghiên cứu Quốc tế
In bài viết