Nhận định trên trang web của Quỹ James Town (jamestown.org) mới đây, Yuri Lapaiev, Tổng biên tập tạp chí Tyzhden (Tuần báo Ukraine ), từng làm việc tại Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine, cho rằng khi mùa đông cận kề, Nga đã phát động một chiến dịch không kích kết hợp mới nhằm vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine, bao gồm năng lượng, sản xuất khí đốt và cơ sở đường sắt.
Sự leo thang này lặp lại mô hình tấn công đã thấy trong các mùa đông 2022, 2023 và 2024, nhưng với mức độ phức tạp và hiệu quả được nâng cao nhờ việc liên tục nâng cấp tên lửa và thiết bị bay không người lái (UAV).
Đáp lại, Ukraine đang đẩy nhanh các biện pháp đối phó, trong đó nổi bật là việc phát triển UAV đánh chặn như một giải pháp hiệu quả về chi phí, cùng với tiềm năng sử dụng vũ khí tầm xa để răn đe và trả đũa.
Thiệt hại năng lượng và lỗ hổng phòng không
Chiến dịch không kích gần đây của Nga tập trung vào việc phá hoại các cơ sở năng lượng. Ví dụ, chỉ tính riêng đêm 10/10, Không quân Ukraine đã phát hiện tổng cộng 497 đơn vị tấn công đường không, bao gồm 32 tên lửa (cả đạn đạo và hành trình) và 465 UAV các loại. Thiệt hại tại Nhà máy Nhiệt điện Kiev (TPP-6) đã khiến một số khu vực mất điện.
Tình trạng mất điện, khí đốt và nước cũng được báo cáo ở các tỉnh Zaporizhzhia, Sumy, Poltava và Dnipropetrovsk. Trong ngày 17/10, lực lượng Nga đã thực hiện 78 cuộc không kích, thả 154 quả bom dẫn đường và phóng 3.292 UAV các loại nhằm vào Ukraine, theo Bộ Tổng tham mưu lực lượng vũ trang Ukraine.
Trước đó Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Svitlana Grinchuk cho biết quân đội Nga đã thực hiện 26 cuộc tấn công riêng biệt vào các cơ sở năng lượng trong một ngày (7/10). Tổng cộng, hơn một nửa số cơ sở khí đốt tự nhiên của Ukraine đã bị phá hủy, làm giảm đáng kể sản lượng. Do các cuộc tấn công, công ty năng lượng đã phải ngừng hoạt động sản xuất khí đốt ở vùng Poltava vào ngày 16/10.
Thiệt hại đối với các cơ sở sản xuất khí đốt dự kiến sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt trầm trọng, buộc Ukraine phải mua khoảng 4,4 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên – tương đương khoảng 20% mức tiêu thụ hàng năm – với chi phí ước tính là 2,3 tỷ USD. Ukraine đã phải kêu gọi hỗ trợ tài chính từ các đối tác quốc tế.
Bên cạnh năng lượng, cơ sở hạ tầng đường sắt cũng trở thành mục tiêu tập trung ngày càng tăng, với việc Nga tấn công phá hủy các ga đầu mối và toa xe, đặc biệt là đầu máy xe lửa. Chuyên gia quân sự Serhiy "Flash" Beskrestnov cảnh báo rằng nếu không hành động khẩn cấp, Nga sẽ phá hủy một phần đáng kể năng lực đường sắt của Ukraine.
Sự tinh vi của vũ khí Nga và giải pháp UAV đánh chặn
Quân đội Nga liên tục tăng cường khả năng tấn công trên không. Cố vấn Tổng thống Ukraine Vladyslav Vlasiuk lưu ý rằng Điện Kremlin hiện đang sử dụng bốn loại UAV tấn công Shahed/Geran khác nhau.
Đáng chú ý, các kỹ sư Nga đã cải tiến UAV tấn công, cho phép chúng thiết lập mạng lưới phân tán để chuyển tiếp tín hiệu điều khiển cho nhau, khiến việc phòng thủ bằng tác chiến điện tử trở nên khó khăn hơn. Các video gần đây cũng cho thấy UAV hiện có thể được điều khiển từ xa theo thời gian thực để tấn công các mục tiêu di động như đầu máy xe lửa.
Diễn biến này đòi hỏi một phản ứng khẩn cấp. Tổng tư lệnh Các lực lượng vũ trang Ukraine, Tướng Oleksandr Syrskyi, đã tuyên bố thành lập Bộ chỉ huy hệ thống không người lái phòng không trong Không quân Ukraine. Theo ông, hầu hết các UAV tấn công của Nga hiện đang bị tiêu diệt bởi UAV đánh chặn.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng nhấn mạnh rằng công việc đang được tiến hành để tăng sản xuất vũ khí tầm xa để Nga cũng "cảm nhận được những gì chúng tôi cảm nhận". Ukraine đã bắt đầu các cuộc tấn công đối xứng vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, gây mất điện ở các thành phố như Belgorod.
Ông Zelensky xác nhận thêm việc sử dụng thành công đầu tiên các tên lửa hành trình Flamingo mới nhất kết hợp với các tên lửa Neptune vốn đã nổi tiếng. Vũ khí tầm xa của Ukraine, chẳng hạn như Neptune và Flamingo, có thể mang tải trọng nặng và gây ra thiệt hại đáng kể.
Anders Puck Nielsen, nhà phân tích quân sự tại Học viện Quốc phòng Đan Mạch, tin rằng Ukraine có khả năng đang tích trữ tất cả các tên lửa của mình để có thể tấn công trả đũa vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Nga.
Vai trò tương tự cũng được hình dung cho các tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ nếu được cung cấp, cho phép Ukraine nhắm mục tiêu và phá hủy các cơ sở năng lượng sâu trong lãnh thổ Nga một cách đối xứng. Trung tướng quân đội Mỹ (đã nghỉ hưu) Ben Hodges ủng hộ ý tưởng tấn công vào cơ sở sản xuất UAV, lập luận rằng "tiêu diệt cung thủ luôn hiệu quả hơn là cố gắng chặn tất cả các mũi tên".
Ngoài ra, Tổng thống Zelensky đã phê duyệt một số kế hoạch đáp trả bất đối xứng của Ukraine, cho thấy Nga có thể phải đối mặt với những bất ngờ khác ngoài các cuộc tấn công tên lửa.
Về phần mình, đài Sputnik ngày 17/10 dẫn thông báo của Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng vũ trang Nga đã tấn công các cơ sở năng lượng do lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng vào ngày trước đó.
"Để đáp trả các cuộc tấn công của Ukraine vào các mục tiêu cơ sở hạ tầng tại Nga, lực lượng vũ trang Nga đã phát động một cuộc tấn công lớn bằng các loại vũ khí tầm xa có độ chính xác cao trên bộ, trên không và trên biển, bao gồm tên lửa đạn đạo Kinzhal, cũng như UAV nhằm vào các cơ sở hạ tầng năng lượng khí đốt hỗ trợ hoạt động của các doanh nghiệp công nghiệp-quân sự của Ukraine. Mục tiêu của cuộc tấn công đã đạt được", tuyên bố nêu rõ.
Bộ trên cho biết Nga đã tiến hành một cuộc tấn công hàng loạt vào các cơ sở hạ tầng khí đốt đảm bảo hoạt động của các doanh nghiệp kỹ thuật quân sự của Ukraine, đồng thời tiết lộ rằng hệ thống phòng không của Nga đã bắn hạ 6 quả bom dẫn đường và tổng cộng hơn 270 UAV, cũng như 6 tàu không người lái của Ukraine ở Biển Đen.
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc
In bài viết