Bộ tam hạt nhân
Tại cuộc duyệt binh quân sự lớn diễn ra hôm 3/9, Trung Quốc đã lần đầu tiên công khai giới thiệu đầy đủ kho vũ khí hạt nhân ba thành phần của mình, bao gồm tên lửa hạt nhân phóng từ trên bộ, trên biển và trên không.
Cuộc duyệt binh đã giới thiệu DF-61, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) mới nhất được cho là thuộc biên chế của Trung Quốc, và DF-31BJ, phiên bản nâng cấp của các mẫu ICBM cũ hơn.
Hiện tại, có rất ít thông tin về hai hệ thống này, bao gồm cả tình trạng hoạt động. Tuy nhiên, ngay cả khi các hệ thống này vẫn đang trong giai đoạn phát triển, Trung Quốc đã sở hữu một kho ICBM phóng từ mặt đất đáng kể.
Cuộc duyệt binh còn có sự xuất hiện của tên lửa ICBM phóng từ tàu ngầm JL-3 và lần đầu tiên ra mắt tên lửa tầm xa phóng từ trên không JL-1, cùng các loại vũ khí hạt nhân khác như tên lửa phóng từ hầm phóng silo khổng lồ DF-5C.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc ca ngợi cuộc trình diễn này là lần đầu tiên Bắc Kinh công bố "bộ ba hạt nhân" đầy đủ của mình - một thuật ngữ dùng để chỉ năng lực tấn công hạt nhân trên bộ, trên biển và trên không của một quốc gia. Hiện tại, chỉ có ba quốc gia khác là Mỹ, Nga và Ấn Độ sở hữu khả năng này.
Theo Ankit Panda, một chuyên gia cấp cao trong chương trình chính sách hạt nhân tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, việc giới thiệu tên lửa JL-1 cho thấy Không quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAAF) đã chính thức được trang bị năng lực hạt nhân.
Ông chia sẻ với Business Insider rằng: "Trước đây, PLAAF chưa từng được công nhận có vai trò hạt nhân", mặc dù đã có những dấu hiệu cho thấy lực lượng này sẽ đảm nhận nhiệm vụ đó.
Năm 2020, PLAAF đã đưa vào hoạt động máy bay ném bom H-6N, máy bay có khả năng mang vũ khí hạt nhân đầu tiên có thể tiếp nhiên liệu trên không, trở thành một phần của bộ ba hạt nhân trên không của Trung Quốc. Bắc Kinh cũng đang phát triển một máy bay ném bom tàng hình có tên H-20.
Một báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ năm 2024 về quân đội Trung Quốc cho biết việc phát triển H-20 phản ánh nỗ lực của PLAAF nhằm "mở rộng khả năng triển khai sức mạnh".
Tuy nhiên, ông Panda cho rằng ý nghĩa của việc trưng bày đầy đủ bộ ba hạt nhân tại cuộc duyệt binh là "đáng bàn".
Ông nói: "Không có lý do bất di bất dịch nào cho thấy các hệ thống phóng hạt nhân trên bộ, trên không và trên biển là cần thiết để răn đe, nhưng điều này đã được coi là một biểu tượng uy tín kể từ khi Mỹ và Liên Xô áp dụng các học thuyết tương tự trong Chiến tranh Lạnh".
Kho vũ khí đang phát triển
Theo báo cáo của Lầu Năm Góc năm ngoái, Trung Quốc ước tính có hơn 600 đầu đạn hạt nhân đang hoạt động tính đến năm 2024.
Con số này nhỏ hơn nhiều so với kho vũ khí của Nga (4.300 đầu đạn) và Mỹ (3.700 đầu đạn), theo Liên đoàn các Nhà khoa học Mỹ. Tuy nhiên, Lầu Năm Góc nhấn mạnh trong báo cáo của mình rằng Trung Quốc đang "mở rộng nhanh chóng năng lực hạt nhân".
Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết: "Trung Quốc sẽ có hơn 1.000 đầu đạn hạt nhân vào năm 2030, phần lớn sẽ được triển khai ở các cấp độ sẵn sàng cao hơn, và sẽ tiếp tục gia tăng lực lượng đến năm 2035, phù hợp với mục tiêu 'cơ bản hoàn thành' hiện đại hóa PLA trong năm đó".
Mỹ gọi đây là "một cột mốc quan trọng" đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, người muốn xây dựng một quân đội "đẳng cấp thế giới" vào năm 2049. Mô tả này ngụ ý khả năng ngang bằng với các lực lượng quân sự hàng đầu.
Trung Quốc có hàng trăm ICBM trong kho vũ khí của mình, tất cả đều có thể bay hàng nghìn km để vươn tới lục địa Mỹ. Ví dụ, DF-41, phiên bản tiền nhiệm của DF-61, có tầm bắn ước tính hơn 7.500 dặm và có thể mang nhiều đầu đạn. Trung Quốc cũng sở hữu nhiều tên lửa đạn đạo tầm xa và tên lửa hành trình.
JL-3 xuất hiện tại cuộc duyệt binh là tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm thế hệ thứ ba của Trung Quốc. Vũ khí này, cùng với phiên bản tiền nhiệm là JL-2, có thể được mang bởi các tàu ngầm lớp Jin của Bắc Kinh. Quốc gia này đang phát triển thế hệ tàu ngầm tên lửa đạn đạo tiếp theo.
Và khác với các máy bay ném bom khác của Trung Quốc, H-6N có thân được cải tiến cho phép mang theo một tên lửa đạn đạo phóng từ trên không có khả năng hạt nhân. Báo cáo của Lầu Năm Góc cho biết máy bay này có thể được sử dụng để "thực hiện các cuộc tấn công hạt nhân chính xác nhằm vào các mục tiêu tại khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương".
Truyền thông nhà nước Trung Quốc nhận định các loại vũ khí được trưng bày tại cuộc duyệt binh "là sức mạnh 'át chủ bài' chiến lược của Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền và phẩm giá của đất nước".
Đối thủ chính của Trung Quốc, Mỹ, cũng sở hữu một bộ ba hạt nhân vững chắc, bao gồm: các ICBM phóng từ mặt đất Minuteman III (sắp được thay thế bởi chương trình Sentinel); các máy bay ném bom B-52 Stratofortress và B-2 Spirit có khả năng mang vũ khí hạt nhân, với máy bay B-21 Raider đang đi vào hoạt động; và các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo lớp Ohio được trang bị tên lửa Trident II D5, sẽ được kế nhiệm bởi tàu ngầm lớp Columbia.
Bộ ba này mang lại cho Washington một kho vũ khí đa dạng, linh hoạt và có khả năng sống sót cao, củng cố vai trò là một cường quốc hạt nhân lớn của họ.
In bài viết