Kỳ 1: Từ sân golf đến Phòng Tình huống
Theo kênh CNN ngày 22/6, những người có mặt tại câu lạc bộ golf cho biết ông Trump không thể hiện tâm trạng lo lắng khi ra quyết định phê chuẩn các đợt không kích nhằm vào ba cơ sở hạt nhân của Iran. Các máy bay ném bom tàng hình B-2 mang theo bom xuyên boongke nặng 13,6 tấn chuẩn bị cất cánh lúc nửa đêm từ căn cứ ở bang Missouri, hướng tới Fordow, Natanz và Isfahan.
Một nhóm máy bay khác bay về hướng Tây. Đây là động thái đánh lạc hướng có chủ ý, nhằm đảm bảo tính tuyệt mật tối đa theo yêu cầu của ông Trump về quyết định mang tính bước ngoặt này.
Khi đi cùng ông Sam Altman – Giám đốc điều hành OpenAI – đến một sự kiện dành cho các thành viên mới tại phòng ăn của câu lạc bộ, ông Trump tỏ ra thoải mái và có tâm trạng nhẹ nhàng.
24 giờ sau, ông Trump đã có mặt trong Phòng Tình huống ở tầng hầm Nhà Trắng, đội mũ đỏ có dòng chữ “Make America Great Again”, theo dõi trực tiếp qua màn hình hiển thị trên tường các cuộc tấn công mà ông đã phê chuẩn từ nhiều ngày trước. Cuộc tấn công có mật danh “Chiến dịch Búa đêm”.
Ông phát biểu vài giờ sau trong bài diễn văn lúc nửa đêm tại Nhà Trắng: “Đêm nay, tôi có thể báo với thế giới rằng các đợt không kích đã thành công rực rỡ về mặt quân sự. Iran từ nay phải hướng tới hòa bình. Nếu họ không làm vậy, các cuộc tấn công tiếp theo sẽ lớn hơn nhiều và dễ dàng hơn rất nhiều”.
Quyết định tiến hành không kích đã đưa Mỹ tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột ở Trung Đông, làm dấy lên lo ngại về các hành động trả đũa từ Iran và câu hỏi về mục tiêu cuối cùng của ông Trump.
Quyết định này được đưa ra sau nhiều ngày tranh luận công khai, khi ông Trump vừa cảnh báo quân sự Iran trên mạng xã hội, vừa bày tỏ lo ngại riêng rằng một cuộc tấn công có thể kéo Mỹ vào một cuộc chiến kéo dài.
Tuy nhiên, đến ngày 19/6, cùng ngày ông yêu cầu thư ký báo chí thông báo rằng ông sẽ cho Iran hai tuần để quay lại bàn đàm phán trước khi ra quyết định không kích, các đồng minh của ông cho biết rõ ràng là ông đã quyết định.
Phát biểu trên kênh NBC vào ngày 22/6, Phó Tổng thống JD Vance nói rằng ông Trump vẫn có thể hủy bỏ cuộc tấn công “cho đến phút chót”, nhưng ông đã chọn tiến hành.
Các quan chức chính quyền Mỹ đã thực hiện nhiều biện pháp để giữ bí mật kế hoạch. Việc trì hoãn hai tuần dường như cũng là một phần chiến thuật đánh lạc hướng nhằm che giấu ý định tấn công, dù các quan chức cấp cao Mỹ nói rằng ông Trump chỉ đưa ra quyết định cuối cùng vào ngày 21/6.
Vào cuối tuần, giới chức Mỹ tin rằng Iran không sẵn sàng trở lại bàn đàm phán và đạt được một thỏa thuận hạt nhân sau khi các nhà lãnh đạo châu Âu gặp phái đoàn Iran vào ngày 20/6.
Thời hạn công khai hai tuần của ông Trump chỉ kéo dài được 48 giờ trước khi ông thực hiện một trong những hành động hệ trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống. Theo lời Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth trong buổi họp báo sáng 22/6 tại Lầu Năm Góc, chiến dịch bắt đầu vào nửa đêm, khi các máy bay B-2 cất cánh từ Missouri, thực hiện chuyến bay kéo dài 18 giờ. Đây là nhiệm vụ xa nhất của loại máy bay này trong hơn hai thập kỷ.
Bắt đầu thảo luận về đòn tấn công
Ông Trump và nhóm cố vấn an ninh quốc gia đã bắt đầu bàn bạc các lựa chọn không kích Iran nghiêm túc từ đầu tháng 6 tại khu nghỉ dưỡng Camp David. Tại đây, Giám đốc CIA là ông John Ratcliffe đã thông báo cho ông Trump rằng Israel sẵn sàng tiến hành không kích ngay tức thì.
Các kịch bản để ông Trump tham gia chiến dịch của Israel đã được chuẩn bị từ nhiều tháng trước và nhóm cố vấn của ông đã thống nhất các phương án đưa ra để ông lựa chọn.
Trong tuần lễ trước khi ông ra quyết định cuối cùng, ông Trump đã họp hàng ngày với nhóm an ninh quốc gia tại Phòng Tình huống để thảo luận kế hoạch tấn công và đánh giá hậu quả.
Ông bước vào các cuộc họp kín với hai mối lo chính. Thứ nhất là Mỹ phải vô hiệu hóa hoàn toàn các cơ sở hạt nhân kiên cố, bao gồm cả cơ sở làm giàu urani ngầm Fordow. Thứ hai là bất kỳ hành động nào cũng không được đẩy Mỹ vào một cuộc chiến kéo dài – điều ông từng hứa sẽ tránh khi tranh cử.
Về mối lo đầu tiên, các quan chức tỏ ra tin tưởng vào khả năng xuyên phá của bom xuyên boongke Mỹ, dù chưa từng được thử nghiệm trước đó. Ông Caine cho biết, đánh giá ban đầu cho thấy ba cơ sở hạt nhân của Iran bị phá hủy nghiêm trọng, nhưng cần thêm thời gian để xác định mức độ thiệt hại cụ thể đối với năng lực hạt nhân của Iran
Về mối lo thứ hai, không ai trong số các quan chức có thể bảo đảm với ông Trump rằng các đòn trả đũa của Iran, vốn có thể bao gồm tấn công lực lượng Mỹ trong khu vực, sẽ không khiến Mỹ rơi vào một vũng lầy mới.
Ông Hegseth nói: “Như tổng thống đã chỉ đạo, đây chắc chắn không phải là một chiến dịch kéo dài. Nhưng điều đó không có nghĩa chúng ta không đáp trả nếu cần”.
Chính sự bất định này khiến ông Trump do dự. Trong suốt tuần lễ, ông vẫn nói công khai rằng chưa ra quyết định, dù các cố vấn cho rằng ông đã ngầm chốt phương án.
Ông Trump rời câu lạc bộ golf Bedminster vào chiều 21/6 để trở lại Nhà Trắng, dự một cuộc họp an ninh quốc gia – điều hiếm khi xảy ra vào cuối tuần và đã được đưa vào lịch trình từ hôm trước.
Mỹ cũng thông qua các kênh không chính thức để truyền đạt cho Iran rằng các cuộc không kích chỉ giới hạn và không có kế hoạch tấn công thêm.
Tuy nhiên, thông điệp công khai của ông Trump vào tối 21/6 sau cuộc tấn công, trong đó cảnh báo rằng nếu Iran trả đũa thì các cuộc tấn công trong tương lai sẽ lớn hơn nhiều cho thấy ông đã bước vào một thời kỳ bất định ở Trung Đông.
Đón đọc kỳ cuối: Tối hậu thư tháng 4
Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc
In bài viết