Theo tạp chí National Interest, bất chấp những tuyên bố mạnh mẽ từ Mỹ về việc cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine, các nhà phân tích quân sự và giới chuyên gia tin rằng Nga không hề sợ hãi trước mối đe dọa này. Những lời bóng gió của Tổng thống Mỹ Donald Trump về cung cấp loại tên lửa trên phần lớn chỉ là "những lời hoa mỹ mang tính hùng biện" nhằm tạo đòn bẩy đàm phán, chứ không phải là cam kết thực sự về việc leo thang.
National Interest lập luận rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin "hiểu rõ thực tế này" – rằng ông Trump không thực sự mong muốn một cuộc chiến mở rộng và tốn kém hơn.
Những rào cản kỹ thuật và hậu cần
Lý do cốt lõi khiến Nga không lo ngại tên lửa Tomahawk nằm ở những rào cản kỹ thuật và hậu cần khó có thể vượt qua, khiến việc chuyển giao và sử dụng Tomahawk ở Ukraine trở nên phức tạp.
Thứ nhất, thiếu hệ thống phóng tương thích: Vấn đề đầu tiên là Ukraine thiếu các hệ thống phóng cần thiết cho Tomahawk. Loại tên lửa này chủ yếu được phóng từ tàu chiến và tàu ngầm của Hải quân Mỹ, hoặc từ máy bay ném bom B-52 Stratofortress của Không quân Mỹ.
"Ukraine đơn giản là thiếu các hệ thống phóng cần thiết cho những vũ khí này... không loại máy bay nào Ukraine sở hữu, hoặc thậm chí không thể dễ dàng tích hợp", tạp chí National Interest giải thích.
Việc điều chỉnh Tomahawk để sử dụng trên các bệ phóng mặt đất (như Aegis Ashore ở Ba Lan hoặc các hệ thống mới đang được phát triển) sẽ đòi hỏi "những cải tiến đáng kể, quá trình huấn luyện và sự tham gia trực tiếp của nhân sự Mỹ", điều này không chỉ tốn thời gian, nguồn lực mà còn có nguy cơ bị Moskva coi là một hành động leo thang nghiêm trọng, có thể dẫn đến phản ứng trực tiếp chống lại NATO.
Thứ hai, sự phụ thuộc vào Mỹ: Tomahawk là vũ khí tinh vi, dựa vào dữ liệu nhắm mục tiêu do Mỹ kiểm soát và GPS. Điều này có nghĩa là "Ukraine không thể sử dụng chúng nếu không có sự chấp thuận của Lầu Năm Góc", National Interest nhấn mạnh. Sự phụ thuộc này đảm bảo Washington kiểm soát được cách sử dụng tên lửa, nhưng đối với Moskva, bất kỳ sự chuyển giao nào cũng sẽ bị coi là sự tham gia trực tiếp của Mỹ và là hành động khiêu khích lớn.
Tom Karako, Giám đốc Dự án Phòng thủ Tên lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), lưu ý rằng: "Việc khai hỏa một hệ thống tên lửa tầm xa đòi hỏi rất nhiều công đoạn, và Ukraine sẽ cần rất nhiều sự hỗ trợ trong việc nhắm mục tiêu, lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ, và cả việc vận hành vũ khí". Chuyên gia này cũng chỉ ra rằng lợi ích tất yếu đối với Mỹ là khả năng kiểm soát việc sử dụng tên lửa.
Thứ ba, kho dự trữ tên lửa hạn chế của Mỹ: Một vấn đề hậu cần vô cùng quan trọng khác là kho dự trữ tên lửa Tomahawk của Mỹ rất hạn chế. National Interest chỉ ra rằng nguồn cung này được ưu tiên sử dụng cho các cuộc xung đột tiềm tàng ở Trung Đông và Mỹ Latinh.
"Đơn giản là không có cách thực tế nào để Mỹ có thể sản xuất đủ tên lửa hành trình Tomahawk để hỗ trợ cho nhu cầu chiến lược quốc gia của họ cũng như nhu cầu không ngừng nghỉ từ Ukraine", National Interest nêu rõ. Việc sản xuất những tên lửa này diễn ra chậm chạp, chỉ tối đa hàng trăm quả mỗi năm.
Đòn bẩy đàm phán
Do đó, sự thay đổi quan điểm đột ngột của ông Trump - từ việc đánh giá thấp vị thế quân sự của Ukraine sang tuyên bố cung cấp vũ khí tấn công lãnh thổ Nga - chủ yếu là một chiến thuật đàm phán nhằm thúc đẩy Tổng thống Nga Vladimir Putin tới một lập trường hòa giải hơn.
Về phía Nga, Moskva đã tuyên bố việc triển khai Tomahawk tới Ukraine là một "lằn ranh đỏ", cảnh báo điều này sẽ "tương đương với sự can thiệp trực tiếp của Mỹ - có khả năng dẫn đến sự leo thang đáng kể", theo ông Dmitry Peskov, phát ngôn viên Điện Kremlin.
Tên lửa Tomahawk, với tầm bắn hơn 1.600 km, có khả năng tấn công sâu hơn bất kỳ vũ khí nào Mỹ đã cung cấp cho Ukraine. Mặc dù Lầu Năm Góc sẵn sàng hành động nếu ông Trump ra lệnh, các nhà phân tích cho biết, chỉ riêng tên lửa hành trình khó có thể thay đổi được cục diện cuộc chiến trừ khi được cung cấp với số lượng lớn và được phép tấn công nhiều mục tiêu sâu bên trong nước Nga. Ngay cả khi đó, Tomahawk bay ở tốc độ cận âm và độ cao thấp, vẫn có thể bị hệ thống phòng không của Nga đánh chặn.
Tóm lại, những lý do khiến Nga không sợ tên lửa Tomahawk của Mỹ ở Ukraine không nằm ở khả năng quân sự của tên lửa, mà ở các vấn đề của việc chuyển giao do những hạn chế kỹ thuật, hậu cần và nhận định về bản chất chiến thuật của những lời đe dọa từ giới lãnh đạo Mỹ.
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc
In bài viết