Ngày 14-10 (giờ New York, Mỹ), tại trụ sở Liên hợp quốc (LHQ), Đại hội đồng LHQ khóa 80 đã bầu các thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2026-2028, trong đó Việt Nam tái đắc cử vị trí này.
Báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Thị Thu Trang, Phó Trưởng khoa Luật Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM, quanh sự kiện này.
Khẳng định hình ảnh Việt Nam là đối tác tin cậy
. Phóng viên: Việt Nam đạt 180 phiếu ủng hộ, cao nhất trong nhóm nước châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời là nước châu Á-Thái Bình Dương duy nhất là thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023-2025 tái đắc cử nhiệm kỳ 2026-2028. Kết quả này nói lên điều gì về uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, thưa tiến sĩ?
+ TS Nguyễn Thị Thu Trang: Việc Việt Nam tái đắc cử với số phiếu cao nhất trong nhóm nước châu Á-Thái Bình Dương phản ánh uy tín quốc tế ngày càng vững chắc của Việt Nam. Đây là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa và những đóng góp thực chất của Việt Nam với hệ thống LHQ.
Thành công này khẳng định hình ảnh Việt Nam là đối tác tin cậy, có trách nhiệm, luôn thúc đẩy hợp tác quốc tế, chia sẻ kinh nghiệm và đóng góp vào việc bảo vệ quyền con người trên toàn cầu.
Thành công này khẳng định hình ảnh Việt Nam là đối tác tin cậy, có trách nhiệm, luôn thúc đẩy hợp tác quốc tế, chia sẻ kinh nghiệm và đóng góp vào việc bảo vệ quyền con người trên toàn cầu.
. Phóng viên: Thưa tiến sĩ, kết quả này phản ánh thế nào về những đóng góp, sáng kiến của Việt Nam trong cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền trong nhiệm kỳ 2023-2025 vừa qua?
+ Trong nhiệm kỳ 2023-2025, Việt Nam đã theo đuổi phương châm “Tôn trọng và thấu hiểu - Đối thoại và hợp tác - Mọi quyền con người cho tất cả mọi người”.
Thành tựu nổi bật nhất của Việt Nam tại Hội đồng Nhân quyền LHQ là Việt Nam đóng vai trò thúc đẩy đồng thuận, đối thoại và hợp tác quốc tế trên cơ sở tôn trọng sự khác biệt, cùng việc đưa ra các sáng kiến nghị quyết mang tính xây dựng được cộng đồng quốc tế ủng hộ. Tiêu biểu là nghị quyết kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna (VDPA) do Việt Nam đề xuất và soạn thảo được thông qua vào ngày 3-4-2023. Nghị quyết trên tập trung vào việc nhắc lại các nguyên tắc cốt lõi của Tuyên ngôn và Tuyên bố Vienna, đề cao vai trò hàng đầu của các quốc gia, thúc đẩy hợp tác quốc tế, tôn trọng tính đa dạng, bao trùm trong việc bảo vệ quyền con người. Điều này góp phần khẳng định vai trò tích cực của Việt Nam trong định hình các chuẩn mực nhân quyền toàn cầu.
Việt Nam sẽ bắt đầu nhiệm kỳ thành viên Hội đồng Nhân quyền 2026-2028 vào ngày 1-1-2026.
Bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số
. Phóng viên: Tiến sĩ nhận xét thế nào về những cam kết mà Việt Nam đưa ra khi ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ lần này? Trong nhiệm kỳ sắp tới, Việt Nam cần nỗ lực ra sao để hiện thực hóa các cam kết đó và đóng góp hiệu quả hơn vào hoạt động của hội đồng?
+ TS Nguyễn Thị Thu Trang: Khi ứng cử làm thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026-2028, Việt Nam đã có 12 cam kết tự nguyện trong nhiều lĩnh vực quyền con người. Trong đó, Việt Nam tiếp tục ưu tiên thực hiện nhiệm vụ trong tám lĩnh vực: Nâng cao hiệu quả của Hội đồng Nhân quyền LHQ; quyền con người trong biến đổi khí hậu và chuyển đổi số; bình đẳng giới; bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương; quyền được chăm sóc sức khỏe; quyền được làm việc; giáo dục nhân quyền; quyền được học hành.
Các cam kết cho thấy Việt Nam có sự tiếp cận toàn diện và hài hòa đối với các thế hệ quyền con người (dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa). Việc tập trung vào các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, chuyển đổi số và bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương khẳng định tính thực tiễn, tiến bộ và trách nhiệm của Việt Nam đối với chương trình nghị sự chung của LHQ.
Để thực hiện các cam kết và hoàn thành nhiệm vụ, Việt Nam cần nỗ lực trên hai “mặt trận”. Trong nước, Việt Nam chú trọng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, chính sách về quyền con người, phù hợp với các xu hướng mới như chuyển đổi số và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Trên phương diện quốc tế, Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò cầu nối và đối thoại tại Hội đồng Nhân quyền LHQ, tăng cường hợp tác với các quốc gia và tổ chức quốc tế liên chính phủ và phi chính phủ nhằm bảo vệ quyền con người.
. Phóng viên: Một trong những lĩnh vực ưu tiên của Việt Nam là “quyền con người trong bối cảnh biến đổi khí hậu và chuyển đổi số”. Theo tiến sĩ, Việt Nam có thể phát huy vai trò của mình như thế nào trong việc kết nối hai lĩnh vực này để góp phần ứng phó với các thách thức toàn cầu hiện nay?
+ TS Nguyễn Thị Thu Trang: Biến đổi khí hậu đe dọa trực tiếp nhiều quyền cơ bản của con người như quyền được sống, quyền được có sức khỏe, quyền có nhà ở hay quyền được bảo đảm an ninh lương thực... Trong khi đó, chuyển đổi số - nếu không được quản trị tốt - có thể tiềm ẩn nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư và các quyền con người khác.
Vì thế, Việt Nam có thể triển khai một số hướng đi. Thứ nhất, Việt Nam có thể tận dụng công nghệ số (như AI và dữ liệu lớn) để xây dựng hệ thống cảnh báo sớm thiên tai hiệu quả hơn, giúp bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân trước các tác động của biến đổi khí hậu. Thứ hai, Việt Nam phối hợp với các quốc gia thúc đẩy quản trị số toàn cầu đảm bảo việc sử dụng công nghệ cho mục đích giảm thiểu biến đổi khí hậu nhưng vẫn phải tôn trọng quyền riêng tư của con người. Thứ ba, Việt Nam và các quốc gia phối hợp quản trị số nhằm triệt tiêu “lỗ hổng số” để bảo vệ quyền con người một cách toàn diện và hiệu quả.
. Phóng viên: Thưa tiến sĩ, việc tham gia Hội đồng Nhân quyền LHQ mở ra những cơ hội nào để Việt Nam tăng cường hợp tác và trao đổi kinh nghiệm quốc tế, qua đó góp phần hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển cao vào năm 2045?
+ Việc tham gia Hội đồng Nhân quyền LHQ mang lại cơ hội lớn để Việt Nam học hỏi và tiếp thu kinh nghiệm quốc tế để hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển cao vào năm 2045.
Việt Nam có thể tiếp cận các chuẩn mực và kinh nghiệm quốc tế về quản trị hiệu quả, thúc đẩy minh bạch và tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước thông qua việc công khai chính sách liên quan đến quyền con người. Đồng thời, việc tham gia hội đồng giúp Việt Nam thiết lập cơ chế tham vấn và đối thoại mang tính xây dựng về quyền con người.
Quá trình triển khai các nhiệm vụ trong khuôn khổ Hội đồng Nhân quyền LHQ giúp Việt Nam học hỏi cách lồng ghép “tiếp cận dựa trên quyền” vào các chương trình quốc gia. Đặc biệt, thông qua hợp tác chuyên môn, Việt Nam có thể tiếp cận kinh nghiệm và tri thức mới nhằm giải quyết những thách thức mới về quyền con người như quản trị dữ liệu trong kỷ nguyên số hay bảo đảm công bằng trong ứng phó với biến đổi khí hậu.
. Xin cảm ơn tiến sĩ.•
Việt Nam đóng góp có trách nhiệm hơn với thế giới
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng nói rằng thành công của Việt Nam tại cuộc bầu cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ lần này cùng với việc chúng ta sẽ đăng cai lễ mở ký Công ước LHQ về tội phạm mạng ngày 25 và 26-10 sắp tới là những bước triển khai khẩn trương, hiệu quả và thiết thực Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
Điều này khẳng định tâm thế mới của Việt Nam, từ đối tác tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế đến đóng góp trách nhiệm hơn trong xây dựng và định hình các vấn đề chung của thế giới.
THẢO VY / Theo PLO
In bài viết