Nhằm ngăn chặn tình trạng mại dâm và tệ nạn xã hội, TP.HCM triển khai mô hình Tổ công tác quản lý địa bàn, chính quyền, công an và người dân phối hợp phát hiện, giải quyết từ cơ sở.
Nhờ "tai mắt" nhân dân giám sát
Từng tham gia đội kiểm tra liên ngành về văn hóa - xã hội của UBND phường Gia Định, anh Nguyễn Đức Long, chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội, đã có hơn 10 năm trực tiếp thanh tra, giám sát các cơ sở kinh doanh, dịch vụ nhạy cảm.
Đội kiểm tra hơn 10 thành viên, gồm đại diện ở lĩnh vực văn hóa, công an, y tế, LĐ-TB&XH, hoạt động theo kế hoạch với lịch kiểm tra hàng tuần và tập trung vào các cơ sở hoạt động về đêm.
Trong quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện nhiều cơ sở hoạt động trá hình có thiết kế cửa bí mật. Khi lực lượng tiếp cận, các cơ sở này kích hoạt báo động để tổ chức tẩu tán nhân viên và khách.
Từ chi tiết này, anh phối hợp với công an kiểm tra sâu hơn và phát hiện nhiều nhân viên nữ đang ẩn nấp bên trong. Hầu hết họ đều không có hợp đồng lao động, không có giấy tờ tùy thân.
“Để xác minh, chúng tôi phải đi nhiều đêm liền, từ 20 giờ đến 2 giờ sáng” - anh Long nói.
Cùng anh Long kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh dịch vụ nhạy cảm, anh Phan Tấn Đạt (chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội) cho biết ngoài karaoke, massage dễ phát sinh tệ nạn xã hội thì còn có nhiều hình thức trá hình như “nhảy thoát y”, thỏa thuận giá và thực hiện bán dâm tại cơ sở hoặc nơi lưu trú khác.
Bà Nguyễn Thu Hiền, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Gia Định, cho biết hằng năm phường kiện toàn Ban Chỉ đạo kiểm tra liên ngành, ban hành quy chế và xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ, đột xuất để phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm.
Trước khó khăn từ các cơ sở trá hình, phường phối hợp công an và các đơn vị liên quan kiểm soát các tuyến, khu vực trọng điểm để ngăn chặn, xử lý kịp thời. Đến nay, phường Gia Định chưa phát hiện cơ sở dịch vụ trá hình. Tuy nhiên, bà Hiền khẳng định chính quyền không chủ quan mà rà soát thường xuyên và kiên quyết xử lý nếu có vi phạm.
Bên cạnh đó, phường còn phối hợp với người dân trong mô hình Tổ công tác quản lý địa bàn vì người dân là "tai mắt" quan trọng, giúp phát hiện sớm các biểu hiện bất thường.
Chưa phát hiện vi phạm nhưng không chủ quan
Ngoài phường Gia Định, nhiều địa phương khác như phường Vườn Lài cũng đang triển khai các giải pháp tương tự nhằm tăng cường quản lý địa bàn và ngăn chặn tệ nạn.
Anh Lữ Quốc Dũng, chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội, cho biết ngoài việc kiểm tra các cơ sở karaoke, đoàn rà soát đầy đủ điều kiện pháp lý, gồm bản quyền âm nhạc, công tác phòng cháy chữa cháy, hợp đồng lao động, hồ sơ nhân sự, thiết bị kiểm định và yêu cầu về môi trường.
Việc phát hiện và xử lý vi phạm lao động vẫn là biện pháp quan trọng để siết quản lý, ngăn chặn tệ nạn. Các cơ sở không đủ điều kiện sẽ bị xử phạt hành chính hoặc đề xuất đình chỉ.
Các hoạt động mại dâm nam và đồng tính tại cơ sở massage gây khó khăn cho công tác kiểm tra, vì pháp luật chưa xử lý quan hệ tình dục nam - nam cũng như xử lý hành vi mại dâm nam theo khung pháp lý mại dâm nam - nữ. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe cộng đồng.
“Về mặt quản lý nhà nước, lực lượng chức năng chỉ có thể xử lý gián tiếp thông qua các hành vi vi phạm khác” - anh Dũng nói.
Tiếp lời anh Dũng, chị Phan Thanh Thảo An, (chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội), cho biết khi kiểm tra các cơ sở lưu trú, khách sạn, chị tập trung vào hồ sơ lao động cũng như tình trạng sử dụng lao động tại các cơ sở này.
Ông Nguyễn Thế Khang, Phó Chủ tịch UBND phường Vườn Lài, cho biết hiện phường có 21 cơ sở lưu trú, chủ yếu phục vụ khách theo ngày, phần lớn là người bệnh và thân nhân đến khám, điều trị tại những bệnh viện như Bệnh viện Nhi Đồng, khu vực quanh Đại học Y Dược TP.HCM...
Ngoài ra, phường còn khoảng 3 cơ sở làm đẹp, chăm sóc sức khỏe cho cả nam và nữ. Gần đây, qua kiểm tra 7 cơ sở, lực lượng chức năng đã xử phạt hành chính 3 cơ sở với tổng số tiền 15 triệu đồng.
Trong năm 2025, phường không xảy ra các vụ việc phức tạp về mại dâm hay tệ nạn xã hội, nhưng lực lượng chức năng không chủ quan và thường xuyên rà soát nhằm phòng ngừa tệ nạn, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
TS NGUYỄN HIỆP TRÍ, nguyên Phó trưởng Phòng Bảo vệ chăm sóc trẻ em và Bảo trợ xã hội (Sở Y tế TP.HCM):
TP.HCM phòng, chống mại dâm theo hướng nhân văn
Trong bối cảnh đô thị ngày càng phát triển nhanh, cùng dịch chuyển dân cư và lao động lớn, kéo theo hoạt động mại dâm tiềm ẩn nhiều phức tạp, đòi hỏi quản lý phù hợp. TP.HCM cần phòng, chống mại dâm theo hướng nhân văn, kết hợp kiểm tra, ứng dụng công nghệ và hỗ trợ người yếu thế.
Đặc biệt, việc tăng cường năng lực nhóm đồng đẳng, CLB người bán dâm trong truyền thông, giảm hại và phòng chống bạo lực giới được đánh giá quan trọng.
Tuy nhiên, định kiến xã hội vẫn là rào cản lớn. Các mô hình hiện nay tập trung đào tạo nghề, tư vấn pháp lý nhưng chưa tạo môi trường làm việc bao dung.
Để thay đổi bền vững, cần giải pháp đa tầng, kết hợp chính sách, cộng đồng và doanh nghiệp: Giáo dục bình đẳng, chống kỳ thị, hỗ trợ khởi nghiệp và đào tạo nghề gắn nhu cầu thực tế.
HẢI NHI/Theo PLO
In bài viết