Thế giới hôm nay: 18/09/2025

Một số tin tức quốc tế đáng chú ý ngày 18/9/2025 trên tờ the Economist.

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cục Dự trữ Liên bang giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm xuống mức mục tiêu 4-4,25%. Thị trường lao động Mỹ gần đây đã suy yếu, nhưng các lãnh đạo ngân hàng trung ương Mỹ từ lâu đã bị Donald Trump gây áp lực đòi hạ lãi suất. Stephen Miran, cố vấn kinh tế Nhà Trắng mà ông Trump mới đưa vào hội đồng Fed, đã bỏ phiếu ủng hộ giảm nửa điểm.

Tại một buổi quốc yến cùng Vua Charles tại Lâu đài Windsor, ông Trump ca ngợi mối quan hệ Anh-Mỹ, nói rằng “dùng từ đặc biệt còn chưa đủ để diễn tả.” Ông cho biết chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ hai chưa từng có tiền lệ là một trong những “vinh dự lớn nhất” của cuộc đời ông. Nhà vua nói rằng ông Trump đang “tìm kiếm giải pháp cho một số cuộc xung đột nan giải nhất thế giới.”

ABC ngừng phát sóng chương trình talk show của Jimmy Kimmel sau những bình luận của danh hài Mỹ về vụ sát hại Charlie Kirk. Ông Kimmel nói rằng “băng nhóm MAGA” đang lợi dụng vụ nổ súng nhằm ghi điểm chính trị, và giả vờ rằng kẻ sát nhân không phải là “một trong số họ.” Ông Trump — người đang ngày càng nhắm vào những gì ông coi là các tổ chức cánh tả — đã chúc mừng kênh truyền hình thuộc sở hữu Disney vì hành động này.

Úc cam kết cắt giảm lượng khí thải nhà kính 62-70% so với mức năm 2005 trước năm 2035. Liên Hợp Quốc kêu gọi các nước đưa ra kế hoạch khí hậu mới trước hội nghị COP30 vào tháng 11, nhưng cho đến nay mới có chưa đến 40 nước làm vậy. Mức cắt giảm theo đề xuất của Úc thấp hơn so với khuyến nghị 65-75% của cơ quan tư vấn khí hậu của chính phủ. Thủ tướng Anthony Albanese gọi đây là một “mục tiêu có trách nhiệm.”

Ả Rập Saudi ký hiệp ước phòng thủ chung với Pakistan, một nước sở hữu vũ khí hạt nhân. Thỏa thuận này — trong đó một hành động xâm lược nhằm vào một nước sẽ bị coi là hành động xâm lược nhằm vào cả hai — được ký một tuần sau khi Israel tấn công Qatar, khiến các quốc gia vùng Vịnh lo ngại. Thái tử Muhammed bin Salman nói rằng nỗ lực ám sát lãnh đạo Hamas của Israel đáng bị đáp trả bởi “hành động của thế giới Ả Rập, Hồi giáo, và quốc tế.”

Ủy ban châu Âu đề xuất đình chỉ thỏa thuận thương mại tự do với Israel. Các quan chức châu Âu cho biết họ cũng sẽ trừng phạt các bộ trưởng “cực đoan” trong chính phủ và những người định cư “bạo lực.” Bên cạnh đó là lệnh trừng phạt đối với mười lãnh đạo Hamas. Đức có thể phủ quyết các đề xuất này. Chủ tịch Ủy ban, Ursula von der Leyen, kêu gọi chấm dứt “những sự kiện kinh hoàng” ở Gaza.

Con số trong ngày: 21%, là tỷ lệ xấp xỉ số nhân viên FBI mà Donald Trump đã điều động sang làm công việc của ICE.

TIÊU ĐIỂM

Liệu hai nước láng giềng của Mỹ có thể đoàn kết?

Vào thứ Năm, thủ tướng Canada Mark Carney sẽ bắt đầu chuyến thăm kéo dài hai ngày tới Thành phố Mexico. Ông sẽ thảo luận về thương mại, đầu tư, năng lượng, an ninh, và cơ sở hạ tầng với tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum. Cuộc chiến thuế quan của Donald Trump đối với cả hai nước sẽ phủ bóng lên hầu hết mọi khía cạnh của cuộc gặp. Mỹ là thị trường chính cho hàng xuất khẩu của Mexico và Canada. Nhưng ông Trump đã áp thuế lên một số hàng hóa xuất khẩu từ hai nước và đe dọa sẽ đàm phán lại hiệp định thương mại tự do USMCA, khi nó đến hạn xét duyệt vào năm 2026.

Mexico và Canada sẽ được lợi nếu phối hợp với nhau. Đôi khi Canada đã tìm cách bảo vệ các ngành công nghiệp của mình bằng cách khuyến khích Mỹ trừng phạt các nhà xuất khẩu Mexico, với lý do một vài trong số đó là đầu tư của Trung Quốc. Song các công ty Canada lại đầu tư mạnh vào khai thác mỏ và khí đốt ở Mexico. Các quan chức Mexico đang mong muốn có thêm đầu tư từ Canada. Cả ông Carney và bà Sheinbaum đều biết rằng sự thịnh vượng của đất nước họ có thể phụ thuộc vào việc hợp tác để cùng xử lý người láng giềng chung.

Ngân hàng Trung ương Anh dự kiến giữ nguyên lãi suất

Hôm nay Ngân hàng Anh dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất chuẩn ở mức 4%. Lạm phát vẫn dai dẳng. Giá tiêu dùng đã tăng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 8, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của ngân hàng. Các sự kiện đột biến, chẳng hạn như mức tăng 26% trong hóa đơn nước vào tháng 4, là một phần nguyên nhân. Nhưng các nhà hoạch định chính sách lo ngại rằng kỳ vọng lạm phát cao đang ăn sâu. Do đó khả năng có cắt giảm lãi suất trong năm nay là cực kỳ thấp, ngay cả khi thị trường lao động đang suy yếu.

Nhưng thị trường sẽ theo dõi sát sao quyết định của ngân hàng về thắt chặt định lượng. Ngân hàng Anh đã giảm nắm giữ trái phiếu chính phủ với tốc độ 100 tỉ bảng (137 tỉ USD) mỗi năm, một mức cao bất thường đối với một ngân hàng trung ương lớn. Điều này có thể góp phần nhỏ vào việc đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ dài hạn của Anh lên cao nhất trong nhóm G7. Thị trường kỳ vọng ngân hàng sẽ làm chậm tốc độ bán trái phiếu xuống còn 72 tỉ bảng mỗi năm. Nếu đi xa hơn, điều này có thể giảm bớt phần nào áp lực đang đẩy chi phí vay mượn của Anh tăng cao.

Làn sóng đình công ở Pháp

Vào thứ Năm, tân thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu phải đối mặt với thử thách lớn đầu tiên kể từ khi nhậm chức ngày 10 tháng 9. Các công đoàn đã kêu gọi một ngày đình công toàn quốc. Hàng trăm nghìn người biểu tình dự kiến sẽ tham gia khoảng 250 cuộc tuần hành trên khắp đất nước. Đây có thể là ngày đình công lớn nhất kể từ các cuộc đình công phản đối cải cách hưu trí năm 2023. Nhiều chuyến tàu và dịch vụ tàu điện ngầm đã bị hủy. Một phần ba giáo viên tiểu học dự kiến sẽ đình công.

Các cuộc đình công phản ánh sự phẫn nộ của công chúng trước tình trạng bế tắc chính trị, cũng như yêu cầu giảm tuổi nghỉ hưu và tăng thuế đối với người giàu trong ngân sách của ông Lecornu. Một số người biểu tình chắc chắn sẽ kêu gọi tổng thống Emmanuel Macron từ chức (điều mà ông đã bác bỏ) hoặc tổ chức bầu cử quốc hội mới (điều mà ông có thể buộc phải thực hiện nếu chính phủ mới sụp đổ). Chính phủ dự định triển khai 80.000 cảnh sát. Nỗi lo nằm ở các phần tử cực đoan, những người sẽ thâm nhập vào các cuộc tuần hành và kích động bạo lực.

Theo Nghiên cứu Quốc tế