Thế giới hôm nay: 28/08/2025

Một số tin tức quốc tế đáng chú ý ngày 28/8/2025 trên tờ the Economist.

 

NguồnThe Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump đã thực hiện lời đe dọa áp thuế 50% đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ vào Mỹ. Trước đó tổng thống đã áp mức thuế 25%, nhưng nay tăng gấp đôi để trừng phạt Ấn Độ vì mua dầu của Nga. Nhà Trắng cho rằng bằng cách này New Delhi đang giúp tài trợ cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Một tay súng đã nổ súng tại một nhà thờ Công giáo ở Minneapolis, nơi học sinh đang tham dự thánh lễ đầu năm học, giết chết hai trẻ em và làm bị thương 17 người khác, chủ yếu là trẻ em. Cảnh sát cho biết kẻ tấn công, một cựu học sinh, đã tự sát. FBI đang điều tra vụ xả súng như một hành động khủng bố nội địa và tội ác thù ghét nhắm vào người Công giáo.

Doanh thu quý hai của Nvidia vượt kỳ vọng của giới đầu tư. Hãng sản xuất chip của Mỹ, với vốn hóa thị trường 4,4 nghìn tỷ USD, báo cáo doanh thu gần 47 tỷ USD, tăng 56% so với cùng kỳ năm ngoái. Công ty cho biết kỳ vọng doanh thu khoảng 54 tỷ USD trong quý ba. Tuần trước cổ phiếu công nghệ, bao gồm cả Nvidia, đã giảm mạnh vì lo ngại về bong bóng AI.

Nga đã mở một trong những đợt tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất trong nhiều tháng nhắm vào Ukraine, đánh trúng hạ tầng năng lượng và khí đốt ở sáu khu vực, theo giới chức. Các cuộc tấn công đã khiến hơn 100.000 người mất điện. Không quân Ukraine cho biết đã bắn hạ 74 trong số 95 chiếc drone, nhưng nhiều cơ sở khí đốt quan trọng đã bị hư hại. Bộ năng lượng Ukraine cáo buộc Nga đang nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự trước mùa đông.

Chính quyền Trump cho biết Susan Monarez sẽ “không còn” là giám đốc của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), cơ quan y tế công cộng hàng đầu của Mỹ. Bà Monarez, một nhà khoa học, mới nhậm chức chưa đầy một tháng. Hoàn cảnh dẫn đến việc bà rời chức vẫn chưa rõ, cũng như thông tin về người kế nhiệm bà.

Trái phiếu chính phủ dài hạn của Anh bị bán tháo mạnh khi nhà đầu tư lo ngại nợ công cao. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm đã tăng lên mức cao nhất trong bốn tháng, trước khi giảm nhẹ. Giới đầu tư cũng lo lắng về tăng trưởng yếu và lạm phát dai dẳng. Chi phí trả nợ tăng sẽ gây thêm áp lực buộc bộ trưởng tài chính Rachel Reeves phải thắt chặt chính sách tài khóa trong dự thảo ngân sách mùa thu.

Ủy ban bầu cử Tanzania đã cấm ứng viên của đảng đối lập lớn thứ hai tham gia cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 10. Đảng đối lập chính, Chadema, trước đó cũng đã bị chặn, giúp tổng thống Samia Suluhu Hassan chỉ phải đối mặt với các đảng nhỏ. Đảng của bà đã cầm quyền ở Tanzania từ khi giành được độc lập năm 1961.

Con số trong ngày: 5.5%, là mức giảm số lượt khách đến các sân bay Mỹ từ tháng 5 đến tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái.

TIÊU ĐIỂM

Châu Âu tỏ ra tự cường bất chấp áp lực từ Trump

Vào thứ Năm, các bộ trưởng quốc phòng EU sẽ họp tại Copenhagen trong một hội nghị thượng đỉnh do Đan Mạch triệu tập, nước hiện giữ chức chủ tịch luân phiên sáu tháng của khối. Họ sẽ thảo luận về việc hỗ trợ Ukraine và tăng cường khả năng sẵn sàng quân sự của châu Âu. Dưới sự lãnh đạo của Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu, và Kaja Kallas, phó chủ tịch, EU đang mở rộng trách nhiệm quốc phòng của mình trong khuôn khổ quan hệ đối tác với NATO. Kể từ năm 2024, EU đã có một ủy viên phụ trách quốc phòng, Andrius Kubilius.

Khi chính quyền Trump cắt giảm hỗ trợ cho Ukraine hồi đầu năm nay, châu Âu đã tăng tốc. Trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 6, châu Âu đã phân bổ 10,5 tỷ euro (12,2 tỷ USD) viện trợ quân sự cho Ukraine. Nhưng vẫn còn chia rẽ. Một số nước, bao gồm Pháp, Đức, và Anh, ít nhất là bề ngoài ủng hộ nỗ lực của Donald Trump nhằm chấm dứt chiến tranh. Các nước khác, bao gồm Bắc Âu và vùng Baltic, thì dè dặt hơn. Ngoài ra còn có lãnh đạo hai nước, Hungary và Slovakia, là những người thân Nga. Dù vậy, cho đến nay châu Âu đã cho thấy họ có thể vượt qua những trở ngại này để cải thiện an ninh của châu lục.

Liệu Ấn Độ có thấm đòn thuế của Trump?

Vào thứ Năm, Ấn Độ sẽ công bố số liệu sản xuất công nghiệp cho tháng 7. Tăng trưởng sản lượng đã giảm xuống còn 1,5% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 6, từ mức 1,9% của tháng 5. Số liệu công bố vào thứ Năm có thể cho thấy khả năng chịu đòn của các nhà sản xuất Ấn Độ trước khi thuế quan của Donald Trump bắt đầu ảnh hưởng đến nền kinh tế. Hồi đầu tháng này ông Trump áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ; từ thứ Tư mức đó đã tăng gấp đôi.

Ông Trump đang trừng phạt Ấn Độ vì nước này là bên mua nhiều dầu thô Nga nhất thế giới. Gây sức ép kinh tế lên Nga là một trong những công cụ của ông để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Cho đến nay, các mức thuế này vẫn chưa ngăn được Ấn Độ mua dầu Nga. Sau một giai đoạn giảm mua gần đây, các nhà máy lọc dầu đã nhanh chóng gom lô hàng cho tháng 10. Họ dường như đã sử dụng thuế quan như một cái cớ để đàm phán giá thấp hơn, gây thiệt hại cho Nga nhưng có ích cho Ấn Độ. Câu hỏi đặt ra — mà dữ liệu sản xuất công nghiệp có thể giúp trả lời — là các nhà xuất khẩu hàng hóa chuẩn bị đối phó thế nào với thuế quan của Mỹ, vốn xuất phát từ niềm đam mê bất tận của Ấn Độ với dầu Nga.

Pháp và Đức tổ chức thượng đỉnh

Hai năm trước, Olaf Scholz, khi đó là thủ tướng Đức, đã chiêu đãi Emmanuel Macron những chiếc bánh sandwich cá tại một cuộc họp chính phủ chung ở Hamburg. Vào thứ Năm này, ông Macron sẽ chiêu đãi thủ tướng đương nhiệm, Friedrich Merz, bằng một dịp trang trọng hơn: bữa tối tại dinh thự tổng thống Pháp, Fort de Brégançon, bên bờ Địa Trung Hải.

Họ sẽ dùng bữa ngay trước thềm một cuộc họp nội các chung tại cảng Toulon của Pháp. Dưới thời ông Scholz, quan hệ Pháp-Đức khá căng thẳng. Ngược lại, ông Merz và ông Macron sẵn sàng hơn trong việc vượt qua khác biệt. Họ đồng ý về nhu cầu củng cố khả năng cạnh tranh của châu Âu và tăng cường an ninh. Song họ vẫn bất đồng về thỏa thuận thương mại giữa EU và Mercosur, một khối Nam Mỹ — Pháp lo ngại tác động đến nông dân, trong khi Đức nhìn thấy lợi ích kinh tế — và về hợp tác quốc phòng công nghiệp, bao gồm một dự án máy bay chiến đấu chung Pháp-Đức đang đình trệ. Những lo ngại về sự ổn định của chính phủ Pháp sẽ phủ bóng sự kiện. Nhưng vào một thời điểm quan trọng đối với an ninh châu Âu, đây là cơ hội để tái lập quan hệ đối tác quan trọng nhất của lục địa.

Theo Nghiên cứu Quốc tế