Ghi nhận sự xuất hiện của loài động vật quý hiếm
Năm 2025, Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Tương Dương (Nghệ An) đã ghi nhận sự xuất hiện của nhiều loài động vật quý hiếm tại vùng rừng nguyên sinh giáp ranh giữa Việt Nam và Lào.
Trong đó, đáng chú ý là hình ảnh loài gấu ngựa - một loài đang ở mức nguy cấp - đã được ghi lại nhờ hệ thống bẫy ảnh.
Ông Nguyễn Thành Dũng, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Tương Dương, cho biết đơn vị này đã phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã Việt Nam triển khai lắp đặt bẫy ảnh tại hai địa bàn Tương Dương và Kỳ Sơn nhằm theo dõi và đánh giá sự hiện diện của các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng.
Cán bộ Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Tương Dương và Trung tâm Bảo tồn động vật hoang dã Việt Nam đặt bẫy ảnh (Ảnh: Ban quản lý rừng phòng hộ).
Trong đợt khảo sát đầu tiên, từ ngày 25/11 đến 6/12/2024, nhóm nghiên cứu đã lắp đặt 50 thiết bị tại khu vực rừng phòng hộ Tam Hợp (huyện Tương Dương) và địa bàn của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Tương Dương. Dù gặp phải điều kiện thời tiết không thuận lợi như sương mù dày đặc và mưa, nhóm công tác vẫn hoàn thành nhiệm vụ và không phát hiện tình trạng săn bắn hay bẫy bắt động vật trái phép.
Đợt khảo sát thứ hai diễn ra từ 22/12/2024 đến 5/1 tại khu vực huyện Kỳ Sơn và vùng giáp ranh với xã Tam Hợp, với tổng số 52 bẫy ảnh được triển khai. Tại đây, thời tiết khắc nghiệt hơn với mưa lớn và khí hậu lạnh đã gây ra không ít khó khăn cho hoạt động di chuyển và bảo quản thiết bị.
Theo ông Dũng, dù một số máy ảnh bị hỏng hoặc mất do tác động từ môi trường và con người, nhóm nghiên cứu vẫn thu hồi được 99 trên tổng số 102 thiết bị. Dữ liệu từ các bẫy ảnh đã đem lại kết quả tích cực khi phát hiện sự có mặt của nhiều loài động vật quý hiếm.
Các hình ảnh ghi nhận được cho thấy sự hiện diện của gấu ngựa (Ursus thibetanus), mèo gấm (Pardofelis marmorata), tê tê Java, chà vá chân nâu, cầy giông, cầy móc cua, cầy gấm và sơn dương. Đây đều là những loài có giá trị bảo tồn cao, nhiều trong số đó đang bị đe dọa trên toàn cầu.
Ông Dũng đánh giá cao ý nghĩa của các kết quả thu được và nhấn mạnh rằng việc phát hiện và ghi nhận các loài động vật này không chỉ giúp tăng cường công tác bảo tồn mà còn góp phần làm rõ giá trị sinh học của địa phương.
Sở hữu vẻ ngoài đen tuyền đầy nguy hiểm, tuổi thọ chỉ 25 năm
Gấu ngựa, còn gọi là gấu đen châu Á, gấu đen Tây Tạng hoặc gấu đen Himalaya, có tên khoa học là Ursus thibetanus (hoặc Ursus tibetanus). Đây là loài thú lớn thuộc họ Gấu, hiện diện ở nhiều khu vực rừng núi của châu Á, trong đó có Việt Nam. Loài gấu này có quan hệ họ hàng rất gần với gấu đen Mỹ, các chuyên gia còn tin rằng chúng có chung nguồn gốc tổ tiên ở châu Âu.
Loài gấu này có thân hình to bè, trán rộng, tai tròn và chân khỏe với 5 ngón có móng vuốt cong sắc nhọn. Chúng di chuyển bằng cả bàn chân, trong đó bàn chân sau dài, có hình dáng tương tự dấu chân người.
Một cá thể trưởng thành dài từ 1,3 đến 1,9 mét, nặng trung bình 110–150 kg đối với con đực và 65–90 kg đối với con cái, dù trong điều kiện nuôi nhốt, cân nặng có thể lên đến 200 kg. Tuổi thọ của gấu ngựa khoảng 25 năm.
Bộ lông đặc trưng của gấu ngựa có màu đen tuyền, dài và thô, với phần lông quanh cổ mọc dài như bờm. Dấu hiệu nhận biết dễ thấy nhất là vệt lông màu trắng ngả vàng hình chữ V ở ngực, được cho là đặc điểm nổi bật giúp phân biệt loài gấu này với các loài gấu khác. Đuôi của gấu ngựa ngắn và thường ẩn hoàn toàn trong bộ lông dày.
Gấu ngựa là động vật ăn tạp, thức ăn của chúng bao gồm trái cây, hạt, cỏ, quả mọng, các loài thân mềm, mật ong và thỉnh thoảng là thịt từ cá, chim cho tới động vật gặm nhấm hoặc xác chết của động vật lớn.
Tuy nhiên, gấu ngựa được biết đến là loài có xu hướng tấn công con người khi cảm thấy bị đe dọa hoặc bất ngờ chạm trán. Điều này phần nào xuất phát từ việc môi trường sống của chúng ngày càng bị thu hẹp, buộc chúng phải sống gần khu dân cư hơn.
Theo Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), gấu ngựa hiện được xếp vào nhóm "dễ bị tổn thương" trong thang các loài có nguy cơ tuyệt chủng. Riêng tại Việt Nam, quần thể gấu ngựa trong tự nhiên đã giảm sút nghiêm trọng do nạn săn bắt và buôn bán trái phép.
Trước nguy cơ tuyệt chủng ngày càng rõ rệt, việc bảo vệ loài gấu ngựa cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan chức năng, các tổ chức bảo tồn và đặc biệt là sự thay đổi trong nhận thức và hành vi của cộng đồng. Mỗi cá nhân cần hiểu rõ tầm quan trọng của đa dạng sinh học và có trách nhiệm chung tay bảo vệ các loài động vật quý hiếm đang bị đe dọa.
(Tổng hợp / Ảnh: Internet)
In bài viết