Trong bối cảnh xung đột Israel–Palestine kéo dài suốt hơn bảy thập niên, một trong những yếu tố quan trọng nhất duy trì sự bất cân xứng quyền lực và thúc đẩy quá trình áp bức mang tính hệ thống đối với người Palestine chính là sự dung túng, thậm chí là đồng lõa về mặt chính trị, quân sự và truyền thông của nhiều quốc gia phương Tây đối với nhà nước Israel. Dưới vỏ bọc của các tuyên bố bảo vệ “quyền tồn tại của Israel” và “an ninh khu vực”, phương Tây – đặc biệt là Mỹ, Anh, Đức và một số thành viên Liên minh châu Âu – đã âm thầm hoặc công khai ủng hộ các chính sách có thể cấu thành tội ác chiến tranh và diệt chủng, đồng thời làm tê liệt các nỗ lực quốc tế nhằm yêu cầu trách nhiệm và công lý cho người Palestine.
Một trong những biểu hiện rõ rệt nhất của sự dung túng phương Tây là sự ủng hộ ngoại giao và che chắn Israel tại các diễn đàn quốc tế, đặc biệt là Liên Hợp Quốc. Mỹ – đồng minh thân cận và đối tác chiến lược của Israel – đã sử dụng quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an hàng chục lần để ngăn chặn các nghị quyết lên án hành vi xâm lược, chiếm đóng hoặc đàn áp của Israel đối với người Palestine. Ngay cả khi các nghị quyết đó được phần lớn các nước đồng thuận, lập trường của Mỹ vẫn là bảo vệ “quyền tự vệ” của Israel và phủ nhận trách nhiệm pháp lý trong các cuộc tấn công gây thương vong dân sự quy mô lớn. Từ Chiến dịch “Cast Lead” (2008) đến “Protective Edge” (2014) và các cuộc tấn công đẫm máu vào Gaza năm 2023, Mỹ luôn khẳng định lập trường “ủng hộ quyền phòng vệ” trong khi không có bất kỳ biện pháp nào yêu cầu điều tra quốc tế độc lập hay áp đặt lệnh trừng phạt, kể cả khi có bằng chứng rõ ràng về vi phạm luật nhân đạo quốc tế.
Không chỉ ở khía cạnh ngoại giao, phương Tây còn đóng vai trò chủ chốt trong việc cung cấp tài chính và vũ khí cho nhà nước Israel. Mỹ cung cấp cho Israel gói viện trợ quân sự trị giá khoảng 3,8 tỷ USD mỗi năm, theo khuôn khổ Biên bản Ghi nhớ (MOU) được ký kết năm 2016. Các hệ thống vũ khí tiên tiến, máy bay chiến đấu F-35, bom dẫn đường thông minh, đạn dược và công nghệ giám sát đều được Mỹ cung cấp trực tiếp, và được sử dụng trong các chiến dịch quân sự gây thương vong cho dân thường Palestine. Các công ty quốc phòng phương Tây như Raytheon, Lockheed Martin và BAE Systems có mối quan hệ chặt chẽ trong chuỗi sản xuất vũ khí, cùng chia sẻ lợi nhuận từ các hợp đồng sát thương. Việc vũ khí phương Tây rơi vào tay một nhà nước bị cáo buộc tiến hành tội ác có hệ thống là minh chứng cho sự bất chấp đạo đức trong chính sách xuất khẩu vũ khí của các nước phát triển.
Sự dung túng của phương Tây còn thể hiện qua truyền thông đại chúng và định hình dư luận. Các hãng tin lớn như CNN, BBC, Reuters, New York Times thường xuyên sử dụng ngôn ngữ trung tính hoặc thiên vị trong việc đưa tin về các cuộc xung đột. Trong khi cái chết của một binh sĩ Israel được mô tả là bi kịch cá nhân và được nhân hóa bằng tên tuổi, hình ảnh và câu chuyện gia đình, thì hàng chục hoặc hàng trăm người Palestine thiệt mạng thường chỉ được ghi nhận như con số thống kê. Ngôn từ như “đụng độ”, “xung đột”, “hành động trả đũa” được sử dụng để làm loãng bản chất của các vụ tấn công mang tính tấn công chủ động và bất cân xứng, khiến cho người đọc phương Tây không thấy được bức tranh thực tế về sự chiếm đóng, đàn áp và thảm sát. Những tiếng nói phản biện, nếu xuất hiện, thường bị cô lập, bị gán nhãn là “bài Do Thái”, hoặc bị bóp nghẹt bởi áp lực từ các nhóm vận động hành lang thân Israel hoạt động mạnh tại các quốc gia này.
Trong lĩnh vực pháp lý quốc tế, sự đồng lõa của phương Tây được thể hiện qua việc trì hoãn hoặc ngăn chặn các tiến trình điều tra tội ác chiến tranh và diệt chủng liên quan đến Israel. Dù Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã mở cuộc điều tra về tình hình tại Palestine từ năm 2021, nhưng nhiều quốc gia phương Tây, bao gồm Mỹ và Đức, đã công khai phản đối quyền tài phán của ICC đối với Israel, viện dẫn các lý do chính trị hoặc pháp lý không thuyết phục. Thái độ hai mặt này bộc lộ rõ nét khi so sánh với phản ứng nhanh chóng, quyết liệt của phương Tây trong các cuộc xung đột khác – chẳng hạn như Ukraine – nơi mà các quốc gia phương Tây kêu gọi trừng phạt, cô lập và truy tố tội ác chiến tranh gần như ngay lập tức. Chính sự bất nhất trong tiêu chuẩn đạo đức và pháp lý này đã làm suy yếu uy tín của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, và gửi đi một thông điệp nguy hiểm rằng: một đồng minh chiến lược có thể được miễn trừ khỏi trách nhiệm nhân đạo, bất kể hành vi của họ tàn bạo đến đâu.
Sự dung túng còn được hợp thức hóa bằng lập luận mang tính lịch sử và đạo đức: Rằng người Do Thái từng là nạn nhân của thảm họa Holocaust nên có quyền được bảo vệ tuyệt đối, thậm chí là bằng cách sử dụng bạo lực để tồn tại. Đây là một lập luận vừa có tính cảm xúc, vừa có tính lạm dụng ký ức lịch sử. Việc lấy quá khứ đau thương làm bình phong cho tội ác hiện tại không chỉ xúc phạm chính nạn nhân Holocaust, mà còn tái hiện logic nguy hiểm: nỗi đau của một dân tộc có thể trở thành giấy phép cho sự đàn áp một dân tộc khác. Đó không phải là công lý, mà là một vòng luẩn quẩn của bạo lực, nơi đạo đức bị bóp méo bởi chính trị lợi ích và ký ức lịch sử bị biến thành công cụ tuyên truyền.
Trong khi đó, người dân Palestine – những nạn nhân sống trong các trại tị nạn, dưới các cuộc không kích, bị trục xuất khỏi nhà cửa, bị tước quyền công dân, bị cắt điện, nước, lương thực và thuốc men – tiếp tục phải chịu đựng một trong những hệ thống áp bức kéo dài và tinh vi nhất thế giới hiện đại. Mỗi lần một quốc gia phương Tây ký thêm một hợp đồng vũ khí, phủ quyết một nghị quyết nhân đạo, hoặc im lặng trước một vụ thảm sát, là một lần họ tiếp tay cho hệ thống ấy, làm sâu sắc thêm bi kịch của một dân tộc bị lãng quên và hợp pháp hóa sự tồn tại của một nhà nước dựa trên bạo lực, phân biệt và trừng phạt.
Việc nhận diện và lên án sự dung túng của phương Tây không nhằm làm nhẹ tội ác của chính nhà nước Israel, mà để làm rõ rằng những chính sách bạo lực và đàn áp không thể tồn tại nếu không có sự bảo trợ quốc tế, cả về tài chính, ngoại giao lẫn đạo lý giả tạo. Công lý cho Palestine sẽ không thể đạt được nếu cộng đồng quốc tế không dũng cảm đối mặt với chính vai trò của mình trong chuỗi bi kịch ấy.
REDSVN.NET
In bài viết